vikipedi

2. DÜNYA SAVAŞI

II. Dünya Savaşı, 20. yüzyılda dünya çapında yapılan iki savaştan ikincisidir. Altı yıl boyunca, dünyanın çeşitli bölgelerinde süren kesintisiz savaşlarla baş gösteren II. Dünya Savaşı, Alman ordularının Polonya'ya saldırdığı 1 Eylül 1939 tarihinde başladığı kabul edilir. Ne var ki birbirinden kopuk görünseler de bu tarihten önceki çatışmalar da, savaşta birincil rol oynayan tarafların stratejik hedefleri arasında yer aldığından, savaşın başlangıcı tarihsel olarak daha gerilerden başlamaktadır.Versay Rejimi ve Hitler'in yükselişi [değiştir]
Hitler’in 1933 yılında iktidara gelmesinden itibaren savaşın sonuna kadar izlediği strateji, üç aşamalı bir stratejidir. Hitler, iktidara gelmesinin hemen ardından Alman ekonomisinin düzenlemesini hedef almıştır. Gerek I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasının, gerekse de 1930 yılındaki genel ekonomik buhranın sonucunda Alman ekonomisi ciddi sıkıntılar içindeydi. Yaşanan yüksek enflasyon, aşırı boyutlara varan işsizlik ve bunlara bağlı olarak sanayideki üretim-hammadde düşüklüğü, Hitler’in izlediği ekonomi politikalarıyla kısa sürede kontrol altına alınmıştır.
Ekonominin düzene sokulmasının ardından stratejisinin ilk adımında Hitler, Alman kara, deniz ve hava kuvvetlerinin, Versay anlaşmasıyla getirilen sınırlamalardan kurtulmasını sağlamıştır.
İspanya İç Savaşı
Anti-Komintern Paktı [değiştir]
Çin-Japon Savaşı
Avusturya'nın ilhakı [değiştir]
Münih Antlaşması ve Çekoslovakya'nın bölünmesi
Almanca konuşan nüfusun yaşamakta olduğu bölgelerin, Alman topraklarına katılmasıdır. Bu stratejik evrenin adımları, 12 Mart 1938 de, Avusturya’nın ilhak edilmesiyle başlamıştır. Ardından ikinci adım olarak Çekoslovakya toprakları içindeki Sudet bölgesidir. Hitler’in baskısıyla 29 Eylül 1938 günü imzalanan Münih Anlaşmasıyla Sudet bölgesi Almanya’ya verilmiştir. Konferans, Alman, İtalyan, İngiliz ve Fransız başbakanlarının katıldığı, Çekoslovakya’nın temsici bulundurmadığı bir anlaşmadır. Anlaşmanın hayata geçirilmesi konusunda Hitler, hiç zaman kaybetmemiştir. Anlaşma, 1 Ekim 1938'de yine silah kullanılmaksızın, uluslararası anlaşmalara dayanılarak, nüfusunun yüzde elliden fazlasını Almanların oluşturduğu Sudet bölgesinin Almanlarca işgal edilmesine dayanmıştır. 15 Mart 1939'da ise Çekoslovakya’nın kalanını da topraklarına eklemeleri anlaşmada yer almıştır.
Bu olaylara kadar Hitler, stratejisinin adımlarını atarken, silah kullanmamıştır. Ancak geriye tek sorunlu bölge kalmıştır: Danzig bölgesi. Versay anlaşmasıyla Polonya'ya verilen Danzig bölgesi, halen Alman yönetiminde olan Doğu Prusya ile Almanya arasındaki kara bağlantısını kestiğinden, Alman Hükümeti, Polonya hükümetinden, Doğu Prusya'yla arada bir kara bağlantısı oluşturulması yönünde bir teklifi görüşmesini istemiş ve böylece Danzig Sorunu ortaya çıkmıştır.3 Mayıs 1939'da Sovyet Dışişleri Komiseri olan Litvinov görevden alınarak yerine Vyaçeslav Mihayloviç Molotov atanmıştır. Bu atama Sovyet dış politikasında keskin bir dönüşe işaret etmiştir. Litvinov döneminde Sovyetler Birliği, Alman yayılmacılığına karşı İngiltere ve Fransa ile bir protokol oluşturmak için girişimlerde bulunmuş, ne var ki her seferinde reddedilmişti. Molotov döneminde ise Sovyetler Birliği, Alman hükümeti ile bir saldırmazlık paktı için çalışmıştır. Uzun diplomatik görüşmeler sonucunda 24 Ağustos 1939 günü Sovyetler Birliği ile Almanya arasında bir saldırmazlık paktı imzalanması karara bağlanmıştır.
Almanya: Öncelikle Orta Avrupa, ardından Doğu ve Batı Avrupa'yı Almanya topraklarına katmak amacındadır. İkincil planı ise Asya'ya özellikle Rusya ve Yakın Doğu'daki stratejik noktaları ele geçirmektir.
Japonya: Birinci Dünya Savaşı sonunda Almanya'nın Uzak Doğu sömürgeleri Japonya'ya verilmişti. Üstelik Çin'in bir bölümü de Japon hakimiyetindeydi. Ancak bu kadar sömürge bile hızla sanayileşen ve büyüyen Japon ekonomisini doyuramıyordu. Ekonomik çıkarlar için ABD ile yakınlaşan Japonya, savaşın patlak vermesi ile Almanya'ya yakınlaşmıştır. Pearl Harbor saldırısı ile kesin olarak savaşa girmiştir.
ABD: Savaşın başında tarafsız kalan ABD sonraları Fransa ve İngiltere'ye silah yardımı yapmıştır. Almanya'nın kışkırtmaları sonucunda Japonya tarafından Pearl Harbor'da saldırıya uğramış ve kesin olarak savaşa girmiştir. ABD'nin savaşa gimesi ile savaşın seyri değişmiş, Almanya genişleme politikası yerine var olan sınırlarını koruma politikasını uygulamıştır.
SSCB: Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra batı yerine Orta Asya'ya yönelik politikalar izlemiştir. Zengin petrol rezervleri sayesinde savaşta lojistik ve teknoloji alanlarında en güçlü devletlerden biri olmuştur. Almanya ile saldırmazlık anlaşması yapmasına rağmen Alman istilasına uğramıştır.
İngiltere: Hitler tarafından Avrupa'daki tek rakip olarak görülen İngiltere, Almanya'nın Avrupa'nın tamamına yayılmasını önlemiştir. ABD tarafından sürekli mühimmatla destklenen İngiltere ABD'nin savaşa girmesine kadar özellikle Kraliyet Hava Kuvvetleri ile ön plana çıkmış, Orta Avrupa'da kesin bir hava hakimiyeti sağlamıştır. ABD'nin savaşa girmesiyle birlikte kara kuvvetleriyle ön plana çıkan İngiltere, İkinci Dünya Savaşının en büyük aktörü olmuştur.
İtalya: Birinci Dünya Savaşı'ndan istediğini alamayan İtalya dar bir sömürge alanıyla sanayisini beslemeye çalışıyordu. Ayrıca Birinci Dünya Savaşı'nda itilaf devletleri ile görüş ayrılığına düşen İtalya, Mussolini'nin faşist politikaları sebebiyle Avrupa'da sorun teşkil ediyordu. İtalya'nın eski Roma İmparatorluğu gibi güçlü bir devlet olmasını isteyen Mussolini, Almanya ile yakınlaşarak Mihver devletler bloğunda savaşa girmiştir. İtalya; Kuzey Afrika ve Balkanlar'da ilerlerken Türkiye'yi tehdit etmiştir Danzig Sorununun diplomatik yollarla çözümünün uzun sürmesi üzerine Alman orduları 1 Eylül 1939 sabahı Polonya sınırlarını geçtiler. Yıldırım savaşı tekniklerinin ilk kez hayata geçirilişi olan Polonya Seferi, bu ülkenin toprak bütünlüğünü uluslararası platformda garanti etmiş olan İngiltere ve Fransa'yı harekete geçirmiştir. 3 Eylül'de İngiltere, bir gün sonra da Fransa Almanya'ya savaş ilan etmiş ve seferberlik hazırlıklarını başlatmıştır. Fakat Alman panzer birlikleri, harekatın ilk haftasının sonunda Polonya cephelerini yarmış ve geniş kuşatmalara girişmiştir. Müttefiklerin askeri bir müdahalesi için artık olanak görünmemektedir.
17 Eylül 1939 günü, Sovyet Kızıl Ordusuna bağlı birlikler Polonya'nın doğu sınırlarından saldırırlar. İki ateş arasında kalan Polonya, 27 Eylül 1939'da teslim olur, direnen birlikler de 5 Ekim 1939 günü teslim olurlar.
1940 yılının haziran ayında Stalin, Baltık Ülkelerine gönderdiği notada, Sovyetler Birliği’ne yakın hükümetlerin işbaşına getirilmesini ister. Hemen ardından da Kızıl Ordu Litvanya, Letonya ve Estonya topraklarına girer. 14 Temmuz'da bu ülkelerde yaptırılan genel seçimlerle işbaşına gelen hükümetler Sovyetler Birliği’ne katılma kararı alacaklardır. Böylece I. Dünya Savaşı sonunda yeni Sovyet hükümetinin elinden çıkan bu topraklar tekrar kazanılmıştır ve bu topraklar Sovyetler Birliği'nin Baltık Denizine açılmasında, Leningrad limanının güvenliği anlamına gelmektedir.
Baltık Denizi konusunda Stalin'in öngördüğü diğer bir önlem ise onu, Finlandiya hükümetiyle görüşmelere yönlendirecektir. Görüşmelere 9 Ekim 1939'da başlanmıştır. Görüşmelerden bir sonuç alınamayacağı kanısına varan Stalin yönetimi tarafından, 28 Kasım 1939'da, 1932 yılında imzalanmış olan saldırmazlık anlaşmasının tek taraflı olarak kaldırıldığı Fin hükümetine bildirilir ve 30 Kasım 1939 da Sovyet orduları Finlandiya’ya saldırır. Sovyetler Birliği'nin Finlandiya Seferi 6 Mart 1940'da Fin hükümetinin, Ruslar’la barış görüşmeleri için masaya oturmak zorunda kalmasıyla son bulacaktır.

Kış Savaşı [değiştir]
9 Nisan 1940 sabahı Almanlar, Norveç’e ve deniz yolunun güvenliği için de Danimarka'ya saldırdı. Norveç'in istilası'ndaki stratejik amaçları İsveç'ten ithal ettikleri demir cevheri yolunun güven altına alınması ve Norveç fiyortlarında denizaltıları için üsler oluşturabilmekti. Danimarka kısa sürede teslim olurken Norveç direnme gösterdi. 10 Haziran 1940'da Norveç de teslim oldu. Belçika ise 27 Mayıs'ta teslim oldu.

Batı Cephesi [değiştir]

Benelux ve Fransa Savaşları [değiştir]
Ana madde: Fransa Seferi
10 Mayıs 1940 günü Alman birlikleri, Belçika ve Hollanda'ya yönelen saldırılarıyla Fransa Seferini başlatıyorlar. Asıl taarruz ise daha güneyde, Arden Ormanları üzerinden Sedan yönünde Fransa topraklarına yöneliyor. Belçika üzerinden yapılan harekat, kısa sürede Belçika, Hollanda, Lüksemburg’un işgaliyle sonuçlandı. 14 Mayıs 1940 günü Hollanda teslim oldu. Bu üç ülkenin tümüyle istilasını önlemek için İngiliz Yurtdışı Sefer Kuvveti ve Fransız orduları kuzeye ilerleyince, taarruz çıkış hattı Arden Ormanları olan ve Manş Kanalı yönünde ilerleyen Alman zırhlı birlikleri tarafından kuşatılmış oldular. Bu bölgedeki Müttefik kuvvetler, Dunkerque limanından deniz yoluyla tahliye edilmek zorunda kalınmıştır.
14 Haziran 1940'da Alman birliklerinin Paris’e girmesiyle Fransızlar barış istemek zorunda kaldılar. 22 Haziran 1940'da ateşkes anlaşmasını imzaladılar. Alman güçleri kuzey Fransa’yı ve Fransa'nın Atlas Okyanusu kıyılarını işgal etti, Fransa topraklarının üçte ikisi, Alman kontrolüne girmiştir.

Britanya Savaşı [değiştir]
Ana maddeler: Britanya Savaşı ve Denizaslanı Harekatı
Fransa'nın savaş dışı kalmasının ardından Hitler, İngiltere'yi de barış masasına oturmaya zorlamak, gerekirse istila etmek için Britanya savaşını başlatmıştır. Britanya Savaşı, Almanya tarafından, Britanya'nın istilası için hazırlanmış olan Denizaslanı Operasyonu'nun hazırlık evresi olarak düşünülmüş olup, RAF'ın (İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri) imhasını amaçlamaktadır ve esas olarak Luftwaffe (Alman Hava Kuvvetleri) tarafından yürütülmüştür. Başlarda İngiliz hava ve deniz üslerini hedef almış olmasına karşın ilerleyen evrelerde Londra'nın bombalanmasıyla sürdürülmüştür. RAF'ın sert direnci karşısında Luftwaffe'nin uğradığı ağır kayıplar sonuncunda harekat başarısız olarak sona erdirilmiştir.

Kuzey Afrika Cephesi [değiştir]
İtalya'nın 10 Haziran 1940'da Almanya safında savaşa girmesiyle savaş Kuzey Afrika'ya da sıçramış oldu. Zaten Libya, Eritre ve Somali İtalyan kontrolündeydi.
İtalya'nın Kuzey Afrika'da operasyon alanı olarak belirlediği bölge, Nil Nehri ve Tunus arasında kalan Batı Çölü'ydü. 1939 yılı ortalarında itibaren Mısır'daki İngiliz Orta Doğu Kuvvetleri, Libya'daki İtalyan kuvvetlerini yoklama taarruzlarıyla taciz etmekteydi. General Creagh komutasındaki 7. Zırhlı Tümenin askerleri bu çatışmalarla “çöl fareleri” olarak anılacaktır.
Libya’daki İtalyan kuvvetleri Mareşal Graziani komutasında 7 tümenlik ve 300 tanklık bir kuvvetle 13 Eylül 1940’da İngilizlere saldırmışlar, Mısır topraklarında az biraz ilerledikten sonra, ciddi bir direnişle karşılaşmamalarına karşın Sidi Barrani'de duraklayıp savunma sistemleri oluşturmaya koyuldular. Aralık ayında henüz Nil Irmağına ulaşamadan Wavell’in komutasındaki birlikler tarafından durduruldular. Çarpışmalar sonunda İtalyanlar Bingazi’nin ötesine püskürtüldü.
7 Aralık 1940 gecesi, General O'Connor komutasındaki bir İngiliz birliği İtalyan mevzilerine saldırdılar. Sidi Barrani'nin İngiliz kuvvetlerinin eline geçmesiyle İtalyan birlikleri dağılmışlardır.
3 Ocak 1941'de yeniden taarruza geçen O'Connor, 22 Ocak da Tobruk limanına ulaştı ve ileri harekatını sürdürdü. 7 Şubat 1941'de Bingazi'ye ulaşmıştır. İtalyan birliklerinin Kuzey Afrika'da pozisyonlarını korumaları iyiden iyiye güçleşmişken, İngiliz hükümetinin dikkatinin Balkanlar'a yönelmesi nedeniyle Kuzey Afrika'daki harekat durmuştur.
12 Şubat 1941'de General Erwin Rommel Kuzey Afrika'da yeni oluşturulan Alman Kuzey Afrika Kolordusu'nun komutanı olarak Trablusgarp'a ulaşmıştır. Rommel, 31 Mart 1941 günü El Ageyla'daki İngiliz birliklerine sürpriz bir baskın düzenleyerek kenti ele geçirir. 2 Nisan 1941 de, Almanya'nın Balkan Cephesini açmasından iki gün sonra Bingazi yönünde ilerlemesine devam eden Rommel, İngiliz 2. Zırhlı Tümenini kuşatma altına alıp teslim olmak zorunda bırakmıştır.
Rommel'in birlikleri Batı Çölü'nde 600 km. kadar ilerlemişler, fakat Tobruk limanı İngilizlerin elinde kalmıştır. Nisan 1941 ayı içinde Rommel iki kez Tobruk'a yüklenirse de sonuç alamaz.
15 Mayıs 1941 sabahı İngiliz birlikleri Alman hatlarına "Brevity Harekatı" kodadıyla bilinen bir taarruzda bulunurlar. Halfaya Geçidi'ni ele geçirmelerine karşın Almanların karşı taarruzları sonucu Brevity Harekatı başarısız olmuştur.
14 Haziran 1941 gecesi İngiliz birlikleri ikinci bir taarruza giriştiler. "Savaş Baltası Operasyonu" kod adlı bu harekatda İngiliz birlikleri, Halfaya Geçidi'ne ve Rommel'in merkezdeki garnizonuna saldırırlar. Halfaya Geçidi, her iki tarafın askerleri arasında "Cehennem Geçidi" olarak adlandırılacaktır bundan böyle. Her iki taarruz da İngilizler açısından başarısız olur. Harekatın üçüncü günü başlarken Rommel, tüm birliklerini, İngilizlerin geri çekilme hattını tutmak amacıyla Halfaya Geçidi'nin yanından ileri sürecektir. Bu tırpan hareketi durdurulamayınca İngilizler geri çekilmek zorunda kalırlar.
Tobruk'taki köprü başına ulaşma yönünde İngilizlerin üçüncü girişimi, "Crusader Harekatı" olarak kayıtlara geçmiştir. 18 Kasım 1941'de başlatılan harekat bu kez başarılı olur. 4 Aralık 1941'de Rommel, Tobruk önlerinden de çekilmek zorunda kalmıştır. Rommel, daha önce savunma hatları oluşturduğu Gazala Hattı'na çekilmiştir ama, 13 Aralık 1941'deki İngiliz saldırısı karşısında geri çekilmek zorunda kalır, İngilizlerin 200 tankına karşılık elinde kullanılır durumda 30 tankı vardır.
27 Aralık 1941 tarihinde Rommel, birkaç gün önce ulaşan 30 tanklık takviye kuvvetini kullanarak İngiliz hatlarını yeniden Gazala Hattı'na kadar ileri itmiştir.
21 Ocak 1942'de Rommel yeniden taarruza geçmiştir. Bu harekat İngiliz birliklerini Bingazi'ye kadar geri atacaktırBalkan Cephesi [değiştir]
Ana madde: Balkan Cephesi (İkinci Dünya Savaşı)

25 numaralı Emir (Yugoslavya) [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Marita Harekâtı (Yunanistan) [değiştir]
Ana madde: II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Merkür Harekâtı [değiştir]
Ana madde: Girit Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Doğu Cephesi I [değiştir]
Ana madde: Doğu Cephesi (İkinci Dünya Savaşı)

Fedor von Bock (8 Aralık 1941 tarihli Time dergisi kapağı)

Barbarossa Operasyonu, 22 Haziran 1941

Semyon Konstantoviç Timoşenko

"Barbarossa" [değiştir]
Ana maddeler: Barbarossa Harekatı ve Tayfun Operasyonu
Norveç, Fransa ve Balkanlar'ın istilasıyla, Batı'dan gelebilecek bir dizi askeri tehdidin önlemini almış olan Hitler, dikkatini bu kez Doğu'ya, Sovyetler Birliği'ne çevirmiştir. 22 Haziran 1941 günü kısa bir hazırlık ateşinin ardından Alman panzer birlikeri Sovyet sınırını geçiyorlar.
Böylece II. Dünya Savaşının Doğu Cephesi savaşlarının açılış hamleleri sayılabilecek Barbarossa Harekatı başlamış oluyor.
1941 yılı Doğu Cephesi savaşları, 22 Haziran 1941 tarihinde başladı ve harekatın ilk aylarında Wehrmacht’ın hızlı ilerleyişine ve Kızıl Ordu’nun ciddi ölçüde kayıplarına sahne oldu. Sonbahar aylarındaki yağışlar, Rus direnişinin giderek kendini toparlaması ve sertleşmesi, ardından da kış şartlarının oluşturduğu zorluklarla Alman ordularının ilerleyişi durma noktasına geldi. 5 Aralık 1941 akşamı, Moskova'ya yönelik Alman saldırıları sonlanıyor.

Mavi Operasyon [değiştir]
Ana madde: Mavi Operasyon

Stalingrad Savaşı [değiştir]
Ana madde: Stalingrad Savaşı
1942’de Hitler, Karadeniz'le Hazar Denizi arasında bulunan Kafkasya petrol yataklarını ve bu bölgenin hemen kuzeyindeki Don ve Donets nehirleri arasındaki sahayı ele geçirmeyi hedefledi. Bu planın ilk adımı Mavi Operasyon kod adıyla bilinecektir. Mavi Operasyon, Alman ordularına Stalingrad ve Kafkasya yolunu açmak içindir. Mavi Operasyonun bu hedeflere ulaşmasından sonra Alman orduları iki grup olarak operasyonları sürdürdüler. Stalingrad kentinin ele geçirilmesi yönündeki operasyonlar, Stalingrad Savaşı ile II. Dünya savaşı’nın dönüm noktalarından biri oldu.
Stalingrad’ı kuşatan Alman birlikleri Rusların Uranüs Operasyonu kod adını verdikleri karşı taarruzla çembere alındı. Çemberi kırmak amacıyla Alman Don Ordu Grubunun giriştiği Kış Fırtınası Operasyonu ise Kızıl Ordu’nun karşı operasyonu (Küçük Satürn Operasyonu) ile başarısızlığa uğramıştır.
Küçük Satürn Operasyonu’nun başarısının hemen ardından Kızıl Ordu, Satürn Operasyonu ile, Kafkasya’da zaten güçlükle ilerlemekte olan Alman ordularının geri bağlantısını kesmek amacıyla taarruzlara başlamıştır. Bu taarruzların durdurulamayacağı ortaya çıkınca Alman birlikleri 1943 yılının Ocak ayı başlarında Kafkasya’dan çekilmek zorunda kalmışlardır.
1943 yılı ocak ayı ortalarına doğru daha kuzeyde Kızıl Ordu’nun giriştiği karşı taarruzlar sonucu, Don ve Donets bölgesi tekrar Rusların kontrolüne geçmiştir

Üçüncü Harkov Savaşı [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Filmler
'Cross of Iron', (1977) imdb sayfası
Görüntüler
Nemmersdorf sakinlerinin Kızıl Ordu tarafından katledilmesi [1]

Asya - Pasifik Cephesi [değiştir]

Çin-Japon Savaşı ve Pasifik Cephesi (1937-1942)

Oramiral Isoroku Yamamoto (Birleşik Donanması Başkomutanı)

"Malaya Kaplanı" Korgeneral Tomoyuki Yamashita (25. Ordu komutanı)

Yanan Amerikan zırhlı Arizona (7 Aralık, 1941)

Yanan Japon uçak gemisi Hiryū (Midway)

Yanan Amerikan uçak gemisi Lexington (Mercan Denizi)

Amerikan uçak gemisi USS Wasp batmak üzere (Solomon Adaları, 15 Eylül 1942)

Japon uçakların saldırı altında Amerikan uçakgemisi USS Hornet (Santa Cruz Adaları Deniz savaşı, 26 Ekim 1942)

Çin-Burma sınırlarında Salween Nehrinde Japonlara karşı savaşan Çin Cumhuriyeti askerleri (Haziran, 1943)
Ana madde: Pasifik Cephesi (İkinci Dünya Savaşı)

Çin Cephesi [değiştir]
Ana madde: Çin-Japon Savaşı

Pearl Harbor [değiştir]
Ana madde: Pearl Harbor Saldırısı
Başlangıçta, ABD savaşa doğrudan katılmasa da, İngiltere’ye büyük ölçüde ekonomik ve askeri malzeme yönünden destek sağlıyordu.
7 Aralık 1941’de, bir pazar sabahı, Japon uçak gemilerinden havalanan yüzlerce avcı, torpido ve bombardıman uçağı, Hawaii Adalarından Oafu Adasında bulunan Pearl Harbor deniz üssüne geniş çaplı bir hava saldırısı düzenledi. Japonlar bombaladıkları 8 Dretnoddan 6'sını batırdı ya da kullanılamaz hale getirdi. Amerika donanmasına ait 3 uçak gemisi (CV-5 USS Yorktown, CV-6 USS Enterprise, CV-8 USS Hornet)nin seferde oldukları için bu saldırıdan kaçabilmesinden dolayı, Japonların bu hava taarruzu her ne kadar başarılı görünse de esasen Japonya açısından büyük bir şanssızlık olarak kabul edilmektedir.
Pasifik Savaşları'nın ilerleyen aşamalarında, deniz savaşlarında hava gücünün belirleyici bir rol oynadığının kanıtlanması da göstermektedir ki, hava unsurlarını taşıyan Amerikan uçak gemilerinin zarar görmemiş olması, savaşın kaderi üzerinde yaşamsal bir rol oynamaktadır.
Yine de bu olay üzerine ABD Kongresi 8 Aralık 1941’de Japonya’ya savaş ilan etti. Kaçınılmaz olarak Japonya'nın müttefiki olan Almanya ve İtalya‘ya savaş ilan etti.
Pearl Harbor baskınıyla aynı gün, Taiwan (Formoza) adasından kalkan Japon uçakları Filipin Adalarına yönelik bir hazırlık saldırısı başlattı. Bu adalara hemen ardından Japon birliklerince çıkartma yapılarak işgal edildi.
İzleyen aylarda Japon kuvvetlerinin ileri harekatı devam etti. Guam, Wake Adaları, Hong Kong, Malaya işgal etti. Malaya yarımadasındaki Singapur 1942 Şubat'ında Japonların eline geçti. Japon ilerlemesi, Brunei, Saravak, Borneo, Timor, Cava, Sumatra, Selebes, Yeni Britanya, Solomon Adaları, Yeni Gine’nin doğusu, Gilbert Adaları, Andaman Adası, ve Aleut Adaları'na kadar yayıldı.
Bu başarılar Japonya'ya, Güneydoğu Asya denizlerinde kesin bir üstünlük sağlamıştır.

Mercan Denizi [değiştir]
Ana madde: Mercan Denizi Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Midway [değiştir]
Ana madde: Midway Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Gualdarkanal [değiştir]
Ana madde: Guadalcanal Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Batıdaki Deniz Savaşları [değiştir]
Akdeniz’de müttefikler, özellikle İngilizler açısından deniz hakimiyeti yaşamsal bir önem taşımaktadır. İngiliz İmparatorluğu'nun Uzak Doğu bağlantısı Akdeniz üzerinden sağlanmaktaydı. Ayrıca Kuzey Afrika'daki askeri varlığının takviyesi ve ikmali açısından da bu deniz yolunun önemi büyüktü. Ard arda uygulanan başarılı deniz operasyonları (Mers-el-Kebir Savaşı, Taranto Savaşı, Matapan Yarımadası Savaşı gibi) bu deniz yolunda İngiliz hakimiyetini sağlamış olmakla birlikte bir süre için Uzak Doğu bağlantısı Afrika kıtasının güney ucu dolaşılmak zorunda kalınarak sağlanmıştır.
Atlas Okyanusu'ndaki deniz savaşları ise, Bismarck olayı dışında, Alman denizaltılarıyla müttefik deniz ve hava güçleri arasında sürmüştür. Savaşın genel çizgisi, deniz ticaret hatlarına saldıran Alman denizaltılarıyla onları önlemeye çalışan müttefik su üstü gemileri ve uçakları arasında geçmiştir.
Görüntüler
Bismarck
U-Boat'ların ABD seferi
Japon Denizaltı I-12'nin Avrupa ziyareti

Kuzey Afrika Çıkarması [değiştir]
8 Kasım 1942'de İngiliz ve ABD güçlerinden oluşan bir görev kuvveti Fas ve Cezayir kıyılarına bir çıkarma yaptı. 6 Ağustos 1942 günü başlayan İngiliz taarruzu karşısında (II. El Alameyn Savaşı), geri çekilmek zorunda kalan Rommel, bu çıkartma harekatı sonucu iki ateş arasında kalmış oluyordu.
General Montgomery komutasındaki İngiliz 8. Ordusunun ileri harekatı, Rommel'in döşemiş olduğu onbinlerce mayın dolayısıyla ağır aksak ilerleyebiliyor.
Böylece İngiliz 8. Ordusu, 13 Aralık 1942'de Tobruk’a ulaşabiliyor. 1943 yılının ocak ayı sonunda ise Libya tümüyle Rommel’in kontrolünden çıkmıştır. Artık Kuzey Afrika’da durum tümüyle ABD ve Ingilizlerin kontrolü altındadır.

İtalya Cephesi [değiştir]

Monte Cassino'daki enkazları
Müttefikler, Kuzey Afrika’daki Alman askeri varlığını ortadan kaldırdıktan sonra İtalya'ya yöneldiler. İtalya'ya bir çıkarma yapılmasından önce Sicilya adasındaki Alman askeri gücünün de kırılması gerekmiştir.
Sicilya çıkartması 10 Temmuz 1943 günü, "Husky Harekatı" kod adıyla başlatılmış ve adanın güney doğu sahillerine yapılmıştır.
3 Eylül 1943'de Müttefikler İtalya yarımadasına çıkartma yaptılar. İtalya topraklarına Müttefik çıkarması iki noktadan yapılmıştır. General Montgomery’nin 8. Ordusu, Sicilya’dan hareketle dar Messina boğazını geçerek İtalyan çizmesinin parmak ucuna çıkmıştır.
İkinci çıkartma operasyonu olan Salerno çıkartması ise, Salerno'nun güneyindeki iki plaja, bir İngiliz, bir Amerikan kolordusu tarafından yapılmıştır. Çıkartmanın üçüncü gününde Müttefik haraketı durdurulmuş, ancak ilerleyen günlerdeki takviyeler ve ağır bombardımanlar sonucu sağlam bir köprü başı oluşturulabilmiştir.
Aynı gün İtalya, Müttefiklerle bir mütareke imzaladı, fakat bu mütareke Salerno çıkarmasına kadar gizli tutuldu.
Çıkartma birlikleri esas hedefleri olan Napoli'ye harekatın üçüncü haftasında ulaşıyorlar.
22 Ocak 1944'te Müttefikler Roma’nın 40 km. güneyinde, Anzio’ya bir çıkartma daha yapıyorlar.
Çok çetin çatışmalarla geçen İtalya savaşları, 29 Nisan 1945'te İtalya topraklarındaki Alman birliklerinin müttefiklere teslim olmasıyla sona ermiştir.

Doğu Cephesi II [değiştir]

Kursk [değiştir]

T-34 (Kursk Savaşı)

Kızılordu askerleri, Dnepr Nehri geçişini hazırlarken

Alman esirler (Moskova, 17 Temmuz 1944)
Ana madde: Kursk Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Dineper'e doğru Kiev'in geri alınışı [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Narva [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Korsun - Çerkasi kuşatması [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kamenets-Podolsky kuşatması [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Bagration Harekâtı [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Normandiya çıkartmasından 16 gün sonra ve Almanya'nın Rusya'ya savaş ilan ettiği günün üçüncü yıldönümünde, Alman hatlarının merkez bölümünde, 22 Haziran 1944 günü, geniş kapsamlı bir Kızıl Ordu taarruzu başlatılmıştır. Stalin, harekatın kod adı olarak prens Bagration’un adını seçmiştir. Napolyon savaşları sırasında, çağın en üstün taktik kumandanlarından biri sayılan Bagration, 1812 de Napolyon ordularına karşı Borodino’da verilen savaşta ölmüştü.
Ruslar, 124 tümende 1,2 milyon asker, 5.200 tank, 30 bin top ve 6 bin uçağı bu cepheye sürmüşlerdir. Almanlar bu saldırıya, eksik kadrolu 63 tümende 350 bin dolayında adam, 900 tank ve 10 bin topla göğüs germek durumundadırlar. Taarruzun ilk günü bitmeden Alman hatları iki cephede yarılıyor ve 53. Kolorduyla birlikte Vitebsk kenti kuşatılıyor. Aynı gece Luftwaffe, Ukrayna’daki Poltava Amerikan üssüne bir hava akını düzenliyor. 44 B-17 ağır bombardıman uçağı pistde imha ediliyor. Üsteki yarım milyon galonluk akaryakıt da havaya uçuyor.
Alman 53. Ordu’sunun yarı mevcudunu oluşturan 5 tümen için 25 Haziranda Hitler, çekilme emrini veriyor ama 28 Hazirana gelindiğinde 53. Kolordu’dan geriye pek bir şey kalmamıştır. 53. Kolordu’nun 5 tümeninden sadece biri, ağır kayıplarla tuzaktan kurtulabilmiştir
Aynı gün mareşal Rokossovski emrindeki Rus kuvvetleri Minsk’in hemen güney doğusundaki Bobruisk kentini ve dolayısıyla Alman 9. Ordusu’nu kuşatırlar. Kuşatma altındaki bu ordudan sadece 15 kişi kurtulabilecektir, 70 bin tutsak alıyor Kızıl Ordu.
2 temmuz 1944 de Rokossovski’nin öncü birlikleri, Minsk’in 60 km. batısında, Varşova bağlantısını sağlayan kara ve demiryolunu kesiyorlar. Kızıl Ordu birlikleri bir haftada 225 km. yol kat ederek Alman tümenleri, kolorduları arasından geçip Merkez Ordular Grubu’nun geri bağlantısını kesmiştir.
Merkez Ordular Grubu’ndan arta kalan 4. Ordu 3 temmuzda Berezina nehrinde kalan tek köprüden batıya geçerek imha olmaktan kurtulur. Nehri geçmişlerdir ama Berezina Savaşı Alman 4. Ordu’su için çok ağır kayıplarla sağlanabilen bir geçiş olmuştur. Ne var ki Berezina nehrinin batısında tutunmak da mümkün olamaz. Zaten aynı gün Minsk’in Rusların eline geçmesiyle de 4. Ordu kuşatılmış duruma düşmüştür. Havadan ikmal girişimleri de başlar başlamaz başarısızlığa uğruyor. 11 temmuz 1944 günü, 4. Ordu’dan sağ kalanlar da teslim oldular.
12. Kolordu komutanı general Müller, direnmenin intihardan farksız olacağını anlayarak elindeki tüm kuvvetlerle 8 temmuz 1944 de teslim olmuştur. Berezina bataklıklarını geçip uçsuz bucaksız ormanlarda birkaç kola ayrılan 27. Kolordu, çemberden çıkmak için çabalamaktadır şimdi. 13 temmuzda Vilna kenti Rus'ların eline geçer ve kenti savunan Alman tümeni imha edilir.
Tam bir bozgundur Merkez Cephede yaşananlar. Üç haftadan kısa bir sürede Kızıl Ordu’nun başardığı bu dev kıskaç harekatıyla Merkez Ordular Grubu, neredeyse tümüyle savaş dışı kalmıştır. Almanlar 55 tümenlerini kaybetmişlerdir. 200 bin asker ve subay ile 22 general. Bazı kaynaklarda ise Alman kayıplarının 400 bini bulduğu belirtilmektedir.

Polonya [değiştir]
Ana madde: Varşova Başkaldırısı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Balkanlar [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Stratejik Bombardıman [değiştir]
Ana maddeler: Dresden Bombardımanı ve Tokyo Bombardımanı
II. Dünya Savaşı’nın özelliklerinden biri, gerek cephede olsun, gerekse cephe gerisinde, hava unsurlarının yoğun olarak kullanılmasıdır. Cephe gerisine yönelen hava taarruzları, lojistik hedeflere yönelmiştir, silah sanayi tesisleri, destek sanayi tesisleri, enerji santralleri, petrol depolama ve rafineri tesisler, iletişim ve ulaşım hatları bombardımanın hedefleri olmuşlardır.
Britanya Savaşı'nın son bulması ve Doğu Seferi'nin başlamasıyla Alman hava kuvvetlerinin önemli bir bölümü Rusya'da bulunmaktadır. Dolayısıyla Alman hava kuvvetlerinin Batı'daki faaliyetleri, önleme faaliyetleri olarak kalmıştır.
Böyle olunca Stratejik Bombardıman, esas olarak Müttefik bombardıman filolarının Alman tesislerine yönelik bombardımanlarıdır. Ne var ki, zaman zaman sivil hedefler de bu bombardımana hedef olmuştur. Köln, Essen, Bremen, Hamburg gibi Alman kentlerine yoğun hava saldırıları düzenlenmiştir.

"İkinci Cephe" [değiştir]

Normandiya Çıkartması [değiştir]
Ana madde: Normandiya Çıkartması

Amerikan askerleri Normandiya Çıkartmasında, 6 Haziran 1944

Müttefiklerin Güney Fransa çıkartması ("Dragoon" harekâtı, 15 Ağustos 1944)

Villersbocage çatışmasında terkedilen Cromwell tank

Zafer Geçidinde Müttefikler ve Özgür Fransa birlikleri (Paris)

Peiper kampfgruppe'ne bağlı birlikler (Malmedy, Belçika)

Ludendorff köprüsü
Normandiya kıyılarında beş bölgede çıkartma yapılmıştır. Bu bölgelere Utah, Omaha, Gold, June ve Sword kod adları verilmişti. 6 Haziran 1944 sabahı 5:55'de başlayan deniz ve hava bombardımanıyla çıkartma başlamış oldu.
Müttefik kayıplarının en yüksek olduğu çıkartma bölgesi Omaha kumsalıdır. Diğer çıkartma bölgelerinde de, sert bir direnişle karşılaşılmasına rağmen ilerleme sağlanmış, yeterli derinliği olan köprü başları oluşturulmuştu.
26 Haziran 1944'te yoğun çatışmalardan sonra Amerikalıların eline geçen Cherbourg, ibrenin artık müttefiklerden yana döndüğünün açık göstergesidir. Kuvvet üstünlüğü artık yerine oturmuş, işlemeye başlamaktadır. Amerikan savaş sanayi Avrupa topraklarına oluk oluk akmaktadır. Cherbourg gibi derin bir liman, büyük teknelerin bile yanaşıp yüklerini boşaltmaları için uygundur. Müttefikler için böyle bir liman, tüm kan dolaşımının ana atardamarıdır.
General Bradley’in Normandiya’daki ordular grubuna bağlı 3. Ordu’nun komutasına 1 Ağustos 1944’de General Patton atanır. Patton, müttefik ilerlemesi yönünden yeni bir soluk getirecektir.
Hitler'in giriştiği birkaç karşı taarruz ise ağır kayıplarla sonuçlanmış, başarısız girişimler olarak kalmıştır.

Falaise kuşatması [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Paris'in kurtuluşu [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

"Market Garden" [değiştir]
Ana madde: Market Garden Operasyonu
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Bulge Savaşı [değiştir]
Ana madde: Bulge Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Lamberjack Harekâtı [değiştir]
Müttefikler'in planları Nisan ayından önce Ren nehrini geçmeyi öngörmemektedir. Fakat 7 Mart'ta Remagen yakınında Ludendorff köprüsü sağlam olarak ele geçirilince iş değişir. Tam hızla bu köprüden Ren’i geçerler. Bu savaşın gidişatını değiştirecek bir olanaktır, Müttefik tank ve topları, motorize birlikleri, Bonn'un dolayısıyla Ruhr sanayi bölgesinin hemen güneyinden bu su kanalını geçmeye başlamıştır.
Patton, 29 Mart 1945 de Frankurt'u alır, 12 Nisan'da Amerikan 9. Ordusu Magdeburg yakınlarında Elbe nehrini geçer. Artık Berlin'e 80 km. kalmıştır.

Avrupa'da Savaşın Sonu [değiştir]

T-34'dan inen "Tank desant"lar (1944, Budapeşte yakını)

Königsberg'ta sokak savaşı (1945)

1945 yılında Köln şehrinin % 90´ı harabeye dönüşmüştü. Şehirde ayakta kalabilen ender binalardan birisi de sol üstte bulunan Köln Katedrali´dir.

Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt ve Joseph Stalin 1945'te Yalta Konferansında.

"Katyusha" roketatar (Berlin, Nisan 1945)

Teslim belgesine imazalayan Wilhelm Keitel (8 Mayıs 1945, Karlshorst, Berlin)

Almanyanın toprak kayıbı (Oder-Neisse hattı)

Budapeşte [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Vistül - Oder [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Doğu Prusya ve Pomeranya [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Frühlingserwachen Harekâtı [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Viyana [değiştir]
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Berlin [değiştir]
Ana madde: Berlin Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
1945 yılı başlarından itibaren Alman orduları gerek Batı'da Amerikan ve İngiliz orduları karşısında, gerek Doğu'da Kızıl Ordu karşısında gerilemeye devam etmektedir. Ocak ayında Amerikan birlikleri Arden bölgesini ele geçirirken Kızıl Ordu da Vistül nehrine dayanır.
Mart ayında Müttefik kuvvetler Ren nehrini geçerek Alman topraklarında ilerlerken Kızıl Ordu da ilerlemesini sürdürür. Nisan ayı ise Nazi yönetiminin sonu olmuştur. 23 Nisan 1945 de Ruslar Berlin'e girmiş, 30 Nisan 1945'de ise Hitler intihar etmiştir. Almanlar, yarım milyona yakın bir kuvvetle Berlin'i 2 Mayıs 1945'e kadar savunsalar da, yoğun Rus taarruzları karşısında 150 bin kayıpla kenti kaybederler.
7 Mayıs 1945 günü General Jodl, Almanya'nın teslim belgesini imzaladı.
GörüntülerAlmanya'nın teslim töreni Moskova'da Kızıl Ordu'nun Zafer Şenliği

Japonya'nın teslim olması [değiştir]

Filipin Denizi Savaşında düşürülen Japon uçağı

Çin-Japon Savaşı ve Pasifik Cephesi

USS Franklin uçak gemisi 19 Mart 2008 sabah saat 07.08'de Japon 5. Hava Filosu 762. Deniz Hava birliğine bağlı bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı. (2.600 kişilik mürettebattan 762'si öldü ve 265'i yaralandı.)

USS Bunker Hill uçak gemisi 30 saniye içinde iki Japon kamikaze tarafından Kyūshū yakınında 11 Mayıs 1945'de vuruldu. (2.600 kişilik mürettebattan 346'sı öldü, 43'ü kayboldu ve 264'ü yaralandı.)

Atom bombası Little Boy'un patlamasından meydana gelen mantar şeklindeki bulut (6 Ağustos 1945 saat 08.15, Hiroşima)

Atom bombası Fat Man'nın patlamasından meydana gelen mantar şeklindeki bulut (9 Ağustos 1945 saat 11.02 Nagasaki)

Japonya, Tokyo Limanındaki USS Missouri gemisinde teslim oluyor.

Filipin Denizi [değiştir]
Ana madde: Filipin Denizi Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

"Kamikaze" [değiştir]
Ana madde: Kamikaze
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Kamikaze Japonların özel bir bombalama stilidir. Uçağı bomba ve yakıtla doldurup Kamikaze pilotlarıyla beraber uçağı yere düşürürler.

Leyte Körfezi [değiştir]
Ana madde: Leyte Körfezi Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Iwo Jima [değiştir]
Ana madde: Iwo Jima Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Okinawa Savaşı [değiştir]
Ana madde: Okinawa Savaşı
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Atom Bombaları [değiştir]
Ana maddeler: Hiroşima'ya atom bombası saldırısı ve Nagasaki'ye atom bombası saldırısı
Japonya, kendi adasına kadar geri çekilmek zorunda kalmasına, yoğun stratejik bombardımana karşın direnmesini sürdürmektedir. ABD başkanı Truman, Pasifik'teki savaşı bir an önce bitirebilmek için atom bombası kullanmaya karar verildiğini açıklar. 6 Ağustos 1945'de Hiroşima, 9 Ağustos 1945'de ise Nagasaki kentleri atom bombasıyla vurulur.
14 Ağustos 1945'te Japonya, kayıtsız şartsız teslim olmayı kabul etmiştir. Japonya'nın teslim belgesi ise 2 Eylül 1945'de USS Missouri savaş gemisinde imzalanmıştır.
GörüntülerMissouri savaş gemisinde Japonya'nın teslim töreni

Savaş ve Türkiye [değiştir]
Türkiye II. Dünya Savaşı’na askeri anlamda katılmamış olmasına karşın, bu topyekün savaşın etkilerini derinden yaşamıştır. Savunma amacıyla Çakmak Hattı yapılmıştır. Öte yandan Türk yönetimi, bir yandan başını Almanya'nın çektiği Mihver devletler, diğer yandan da Müttefikler arasında bir denge politikası sürdürerek savaşın dışında kalmaya çabalamışlardır. Alman politikası Türkiye'yi tarafsız tutmaya yönelikken, Müttefik politikası ise kendi cephelerinde savaşa katılmaya ikna etmek, zaman zaman da zorlamak yönünde olmuştur.
İnsan kaynakları yönünden ağır sonuçları yaşanan bir Kurtuluş Savaşı'nın hemen ardından yeni bir savaşa girmemek konusunda kesin olarak kararlı olan Türk yönetimi, sonuna kadar denge politikasını sürdürebilmiştir.
Dönemin Türk yönetiminin savaş dışı kalmak konusundaki çabalarının ilk su yüzüne çıkmış girişimleri 1939 yılı başlarına denk gelir. Esasen Türk yönetimi, Avrupa'da topyekün bir savaşın kaçınılmaz olduğu konusunda sağlam bir öngörüye sahiptir. Amerikalı General McArthur’la 1931 senesinde yaptığı bir konuşmada Mustafa Kemal Atatürk şöyle diyor.
"Versay anlaşması I. Dünya Savaşı’nı hazırlayan nedenlerin hiç birini ortadan kaldırmamış, aksine dünün başlıca rakipleri arasındaki uçurumu daha fazla derinleştirmiştir. Galip devletler yenilenlere barış koşullarını zorla kabul ettirirken bu ülkelerin etnik, jeopolitik ve ekonomik özelliklerini dikkate almamışlar, yalnız düşmanlık duygularının üzerinde durmuşlardır. Böylelikle de bugün içinde yaşadığımız barış, ateşkesten öteye gidememiştir. Bence dün olduğu gibi yarın da Avrupa’nın kaderi Almanya’nın tutumuna bağlı kalacaktır."[kaynak belirtilmeli]

Türk-İngiltere-Fransız Üçlü İttifakı [değiştir]
Kaçınılmaz görünen Avrupa savaşı dışında kalabilmeyi sağlamak üzere, İngiltere ve Fransa’yla 19 Ekim 1939’da Ankara’da bir ittifak anlaşması imzalandı. Bu ittifaka göre Türkiye'ye bir taarruzda bulunulursa, İngiltere ve Fransa askeri yardımda bulunacak, öte yandan savaş Akdeniz’e sıçrayacak olursa Türkiye de Akdeniz'deki bu savaşa askeri anlamda müdahalede bulunacaktır.

Almanya'nın Balkanlara inmesi [değiştir]
Almanya'nın Balkanları istilasının hemen ardından İngiltere'nin Türkiye'nin savaşa katılması konusundaki baskıları artmıştır. Churchill'in, Yunanistan'a yurtdışı bir sefer kuvveti göndererek, daha sonra Almanya'nın yumuşak karnına yönelecek bir kama oluşturma projesinin geri tepmesinin de bunda etkisi büyüktür. İngiltere'nin bu girişimi, Hitler'in tüm Balkanları istila etmesiyle sonuçlanmıştı.
Alman ordularının Balkanları istilasının hemen ardından Alman hükümeti Türkiye'ye bir saldırmazlık anlaşması önermiştir. Hitler, devrin Türkiye cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye gönderdiği kişisel mektubunda, Alman ordularının Türk sınırlarına 85 km.den daha fazla yaklaşmayacağı garantisini kişisel olarak verdiğini belirtmektedir.

Refah vapuru faciası [değiştir]
23 Haziran 1941

Türk-Alman Saldırmazlık Paktı [değiştir]
Türk yönetiminin bu öneriyi kabul etmesi, Müttefiklerle ilişkilerini bir dar boğaza sürüklemiştir.
18 Haziran 1941'de imzalanan saldırmazlık anlaşması Türkiye’nin Almanya ile olan ilişkileri yönünden bir kilometre taşı oldu. Ne var ki 10 Ağustos 1941'de Rusya ve İngiltere, ortak notayı Türk hükümetine ilettiler.
Bu notada, Türkiye'nin toprak bütünlüğüne saygılı olunacağı ancak, Montrö Antlaşması gereği Türkiye'nin boğazları savaş gemilerine kapalı tutma taahhüdüne sadık kalmasının gereği belirtilmiştir.
İzleyen yıllar, Müttefiklerin Türkiye'nin kendi cephelerinde savaşa girmesi konusunda baskılarının giderek arttığı yıllar olmuştur.

Ekmek karnesi [değiştir]
14 Ocak 1942
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Papen'e suikast [değiştir]
24 Şubat 1942
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Struma gemisi olayı [değiştir]
Ana madde: Struma
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Varlık Vergisi [değiştir]
Ana madde: Varlık Vergisi
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Adana görüşmesi [değiştir]
30-31 Aralık 1943
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kahire görüşmesi [değiştir]
4-7 Aralık 1943
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Irkçılık-Turancılık Davası [değiştir]
Ana madde: Irkçılık-Turancılık Davası
Taslak olan bu alt başlığı geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
2 Ağustos 1944 tarihine kadar Türk yönetimi bu baskılara direnmiş, savaşın kaderinin belli olduğu tesbitiyle Müttefiklerle anlaşmaya yönelmiştir. Almanya ile ve hemen ardından Japonya ile tüm diplomatik ve ekonomik ilişkilerini kesme kararı alan Türk yönetimi, Müttefik liderleri Şubat 1945’te toplanan Yalta Konferansı’nda, yeni kurulacak Birleşmiş Milletler’e yalnızca 1 Mart 1945 tarihine kadar Almanya’ya savaş açmış ülkelerin katılmasını içeren bir karar almaları üzerine, 23 Şubat 1945'te Almanya’ya savaş ilan etmiştir.
Kuşkusuz göstermelik bir karardır bu, Almanya yenilmiştir ve Türkiye'nin bir çatışmaya girmesini gerektiren bir durum yoktur..

Kayıplar [değiştir]
Ülke
Nüfus (1939)
Ölü (Asker)
Ölü (Sivil)
Ölü (Holokost)
Toplam
1939 nüfusunagöre kayıp oranı
Arnavutluk [2]
1,073,000
28,000
200
28,200
2.63%
Avustralya [3]
6,998,000
39,400
700
40,100
0.57%
Avusturya [4]
6,653,000
40,500
65,000
105,500
1.59%
Belçika [5]
8,387,000
12,100
49,600
24,400
86,100
1.02%
Brezilya [6]
40,289,000
1,000
1,000
2,000
0.00%
Bulgaristan [7]
6,458,000
22,000
3,000
25,000
0.38%
Burma [8]
16,119,000
22,000
250,000
272,000
1.16%
Kanada [9]
11,267,000
45,300
45,300
0.40%
Çin [10]
517,568,000
3,800,000
16,200,000
20,000,000
3.86%
Kuba [11]
4,235,000
100
100
0.00%
Çekoslovakya [12]
15,300,000
25,000
43,000
277,000
345,000
2.25%
Danimarka [13]
3,795,000
2,100
1,000
100
3,200
0.08%
Estonya [14]
1,134,000
40,000
1,000
41,000
3.62%
Etiyopya [15]
17,700,000
5,000
95,000
100,000
0.6%
Finlandiya [16]
3,700,000
95,000
2,000
97,000
2.62%
Fransa [17]
41,700,000
217,600
267,000
83,000
567,600
1.35%
Hindiçin [18]
24,600,000
1,000,000
1,000,000
4.07%
Almanya [19][20][21][22]
69,623,000
5,533,000
1,600,000
160,000
7,293,000
10.47%
Yunanistan [23]
7,222,000
20,000
220,000
71,300
311,300
4.31%
Macaristan [24]
9,129,000
300,000
80,000
200,000
580,000
6.35%
İzlanda [25]
119,000
200
200
0.17%
Hindistan [26]
378,000,000
87,000
1,500,000
1,587,000
0.42%
Endonezya [27]
69,435,000
4,000,000
4,000,000
5.76%
İran [28]
14,340,000
200
200
0.00%
Irak [29]
3,698,000
1,000
1,000
0.03%
Irlanda [30]
2,960,000
200
200
0.00%
İtalya [31]
44,394,000
301,400
145,100
8,000
454,500
1.02%
Japonya [32]
71,380,000
2,100,000
580,000
2,680,000
3.75%
Kore [33]
23,400,000
378,000
378,000
1.6%
Letonya [34]
1,995,000
147,000
80,000
227,000
11.38%
Litvanya [35]
2,575,000
212,000
141,000
353,000
13.71%
Lüksemburg [36]
295,000
1,300
700
2,000
0.68%
Malezya [37]
4,391,000
100,000
100,000
2.28%
Malta [38]
269,000
1,500
1,500
0.56%
Meksika [39]
19,320,000
100
100
0.00%
Moğolistan [40]
819,000
300
300
0.04%
Hollanda [41]
8,729,000
15,800
124,500
106,000
246,300
2.82%
Newfoundland ve Labrador [42]
300,000
1,000
100
1,100
0.37%
Yeni Zelanda [43]
1,629,000
11,900
11,900
0.67%
Norveç [44]
2,945,000
3,000
5,800
700
9,500
0.32%
Filipinler [45]
16,000,000
57,000
90,000
147,000
0.92%
Pasifik [46]
1,900,000
57,000
57,000
3.00%
Polonya [47]
34,849,000
160,000
2,440,000
3,000,000
5,600,000
16.07%
Doğu Timor [48]
500,000
55,000
55,000
11.00%
Romanya [49]
19,934,000
300,000
64,000
469,000
833,000
4.22%
Singapur [50]
728,000
50,000
50,000
6.87%
Güney Afrika [51]
10,160,000
11,900
11,900
0.12%
Sovyetler Birliği [52]
168,500,000
10,700,000
11,400,000
1,000,000
23,100,000
13.71%
İspanya [53]
25,637,000
4,500
4,500
0.02%
İsveç [54]
6,341,000
200
2,000
2,200
0.03%
İsviçre [55]
4,210,000
100
100
0.00%
Tayland [56]
15,023,000
5,600
300
5,900
0.04%
Britanya [57]
47,760,000
382,600
67,800
450,400
0.94%
A.B.D [58]
131,028,000
416,800
1,700
418,500
0.32%
Yugoslavya [59]
15,400,000
446,000
514,000
67,000
1,027,000
6.67%
Toplam
1,961,913,000
25,173,700
41,830,600
5,754,400
72,758,700
3.71%

Kaynakça [değiştir]

HİNDİSTAN CUMHURİYETİ

MOĞOLİSTAN

ALBERT EİNSTEİN

ALBERT EİNSTEİN 14 MART 1879'DA ALMANYA'DA DOĞDU.YAHUDİ ASILLI ALMAN FİZİKÇİ.20.YÜZYILIN EN ÖNEMLİ KURUMSAL FİZİKÇİSİ OLARAK NİTELENEN ALBERT EİNSTEİN, GÖRECELİK KURAMINI GELİŞTİRMİŞ,KUANTUM MEKANİĞİ, İSTATİSTİKSEL MEKANİK VE KOZMOLOJİ DALLARINA ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAMIŞTIR.KURUMSAL FİZİĞİNE KATKILARINDAN VE FOTOELEKTRİK ETKİ OLAYINA GETİRDİĞİ AÇIKLAMADAN DOLAYI 1921 NOBEL FİZİK ÖDÜLÜNE LAYIK GÖRÜLMÜŞTÜR.(NOBEL ÖDÜLÜNÜN VE NOBEL KOMİTESİ'NİN O ZAMANKİ İLKELERİ DOĞRULTUSUNDA, BUGÜN EN ÖNEMLİ KATKISI OLARAK NİTELENDİRİLEN GÖRECELİK KURAMI FAZLA KURUMSAL BULUNMUŞ VE ÖDÜLDE AÇIKCA SÖZ KONUSU EDİLMEMİŞTİR.)

DOĞUMU:14 MART 1879
ÖLÜMÜ:18 NİSAN 1955

DEVRİMCİ-YOL(DEV-YOL)

DEVRİMCİ YOL TÜRKİYE 12 EYLÜL DARBESİ ÖNCESİ SOSYALİST HAREKETLERİNDENDİR.İLK SAYISI 1 MAYIS 1977 YILINDA YAYINLANAN DEVRİMCİ YOL DEVRİMCİ YOL DERGİSİ ETRAFINDA ÖRGÜTLENEN HAREKETİN BAŞLANGICI BU TARİHLE ANILIR.DÖNEMİNİN EN ETKİLİ VE KİTLESEL HAREKETLERİNDEN OLMASINA RAĞMEN 12 EYLÜL DARBESİ SONRASI ÖRGÜTSEL ANLAMDA DAĞILMIŞTIR.GÜNÜMÜZDE DE BU HAREKETİN BAZI TEMSİLCİLERİ ÇEŞİTLİ SİYASİ PARTİ VE ORGANİZASYONDA POLİTİK FAALİYETLERİNE DEVAM ETMEKTEDİR.

ÇİN HALK CUMHURİYETİ

RESMİ DİL:ÇİNCE
BAŞKENT:PEKİN
ÖNEMLİ ŞEHİRLERİ:ŞANGHAY TİANJİN HONKONG, CHONGGİNG
DEVLET BAŞKANI:HU JİNTAO
BAŞBAKAN:WEN JİABAO
YÖNETİM:SOSYALİST CUMHURİYET
NÜFUS:1.321.851.888
COĞRAFİ KONUMU:KUZEYİNDE MOĞOLİSTAN KUZEY DOĞUSUNDA RUSYA VE KUZEY KORE, DOĞUSUNDA SARI DENİZ VE DOĞU ÇİN DENİZİ,GÜNEY DOĞUSUNDA GÜNEY ÇİN DENİZİ,GÜNEYDE VİETNAM,LAOS,BİRMANYA,HİNDİSTAN,BHUTAN VE NEPAL GÜNEY BATIDA İSE PAKİSTAN AFGANİSTAN,TACİKİSTAN,KIRGIZİSTAN VE KAZAKİSTAN İLE ÇEVRİLİDİR.
KİŞİ BAŞINA DÜŞEN YILLIK GELİR:1.089$
PARA BİRİMİ:RENMİNBİ
SAAT DİLİMİ:UTC+8=MEZ+7
İNTERNET ALAN ADI:.CN
ULUSLARARASI:+86

ERNESTO CHE GUEVARA

Ernesto Guevara, kısaca Che Guevara ya da el Che, (14 Haziran 1928^{Doğum tarihi[›]} - 9 Ekim 1967), Arjantin doğumlu doktor, Marksist politikacı ve dönemin Küba gerillaları ile Enternasyonalist gerillalarının liderİ.TIPeğitimi alırken Latin Amerika’yı baştan başa dolaştı ve bu sayede birçok insanın karşı karşıya kaldığı yoksulluğu doğrudan gözlemleyebildi. Bu deneyimler sonucunda bölgedeki ekonomik eşitsizliği ortadan kaldırmanın tek yolunun devrim olduğuna ikna olarak Marksizm’i incelemeye başladı ve Başkan Jacobo Arbenz Guzmán'ın önderliğinde Guatemala’nın sosyal devrimine katıldı.

Bir süre sonra 1959 yılında Küba’da yönetimi ele geçiren Fidel Castro’nun askerî nitelikli 26 Temmuz Hareketi’nin bir üyesi oldu. Yeni hükümette çeşitli önemli görevlerde bulunduktan, gerilla savaşı teorisi ve uygulamaları üzerine makaleler ve kitaplar yazdıktan sonra diğer ülkelerdeki devrimci hareketlere katılmak üzere 1965 yılında Küba’dan ayrıldı. İlk olarak Kongo-Kinşasa’ya (sonraları Kongo Demokratik Cumhuriyeti) daha sonra da CIA ve Amerikan Ordusu Özel Harekât Birlikleri’nin ortak operasyonu sonrası yakalanacağı Bolivya’ya gitti. Guevara 9 Ekim 1967’de Vallegrande yakınlarındaki La Higuera’da Bolivya Ordusu’nun elinde iken öldürüldü. Son saatlerinde yanında bulunanlar ve onu öldürenler, yargısız infaz sonucu öldürüldüğüne tanıklık etmişlerdir.

Ölümünden sonra Guevara dünya üzerinde sosyalist devrimci hareketlerin sembolü haline gelmiştir. Guevara’nın Alberto Korda tarafından çekilen fotoğrafı "dünya üzerindeki en ünlü fotoğraf ve 20. yüzyılın sembolü" olarak nitelenmiştir. ^[1]

Ernesto Guevara, İspanyol ve İrlanda asıllı bir ailenin beş çocuğunun en büyüğü olarak Arjantin’in Rosario şehrinde dünyaya gelmiştir. Annesinin ve babasının soyu Basklara dayanır. ^Bask[›] Doğum belgesinde doğum tarihi olarak 14 Haziran 1928 görünmesine karşılık bazı kaynaklarda, aynı yılın 14 Mayıs günü doğduğu belirtilmektedir. ^[2] Guevara'nın atalarından Patrick Lynch 1715 yılında İrlanda’da Galway’de doğmuş, İrlanda’yı terkedip İspanya’nın Bilbao şehrine, oradan da Arjantin’e gitmiştir. Guevara'nın büyük büyükbabası Francisco Lynch 1817’de, büyükannesi Ana Lynch 1868’de doğmuştur. ^Galway[›] Ana Lynch’in oğlu ve Che'nin babası Ernesto Guevara Lynch 1900’de doğmuştur. Guevara Lynch 1927’de Celia de la Serna y Llosa ile evlenmiş ve üç erkek, iki kız çocukları olmuştur.

Guevara, çocukluğunda, bu sol eğilimli üst sınıf ailede bile dinamik kişiliği ve radikal görüşleriyle bilinirdi. Her ne kadar yaşamı boyunca onu etkileyecek olan astım krizlerinden ıstırap çekse de mükemmel bir atlet olmuştur. Bu engeline rağmen hevesli bir rugby oyuncusuydu ve ‘’Fuser’’ (aşırı saldırgan oyun tarzı nedeniyle verilen, azgın, kudurmuş anlamına gelen ‘’El Furibundo’’ sözcüğü ile annesinin soyadı olan ‘’Serna’’dan oluşturulmuş bir takma isim) lakabıyla anılmaktaydı.^[3] Guevara babasından satranç öğrendikten sonra 12 yaşından itibaren yerel turnuvalara katılmaya başladı. ^[4] Ergenlik döneminde şiire, özellikle de Pablo Neruda’nın şiirlerine merak saldı. ^Neruda[›]. Guevara, Latin Amerika’da kendi sınıfında yaygın olduğu üzere yaşamı boyunca şiir yazdı. Pek çok konuya meraklı, hevesli bir okuyucuydu, ilgilendiği kitaplar Jack London ve Jules Verne’in macera klasiklerinden, Sigmund Freud’un cinsellik üzerine denemelerine ve Bertrand Russell’ın toplum felsefesi üzerine tezlerine kadar giden bir çeşitlilik gösteriyordu. Ergenliğinin son dönemlerinde fotoğrafçılığa merak saldı ve vaktinin önemli kısmında insanları, gittiği yerleri ve sonraları da arkeolojik alanları fotoğrafladı.

Guevara, tıp öğrenimi için 1948’de Buenos Aires Üniversitesi’ne girdi. Kesintili öğrenim hayatını, Mart 1953’te tıp öğrenimini bitirip aynı yılın 12 Haziran’ında diplomasını alarak noktaladı. ^Diploma[›] Uzman hekimlik yapabilmek için gerekli klinik eğitimi tamamlayıp tamamlamadığı açık değildir. Eğer bu klinik eğitimi tamamlamadıysa “doctor en medicina” (tıp doktoru) değil de “médico” (pratisyen hekim) olmuş olabilir.

Guevara öğrenciliği boyunca Latin Amerika’da uzun yolculuklara çıktı. 1951 yılında eski arkadaşı biyokimyager Alberto Granado, yıllardır konuştukları Güney Amerika seyahati için tıp eğitimine bir yıl ara vermesini önerdi. Kısa süre sonra, ‘’La Poderosa II’’ (Güçlü II) adını verdikleri 500 cc.lik 1939 model Norton marka motosikletle Alta Gracia’dan yola çıktılar. Peru’da Amazon Nehri kıyısındaki San Pablo cüzzam kolonisinde gönüllü olarak birkaç hafta geçirmeyi düşünüyorlardı. Guevara'nın bu yolculuğu anlattığı seyahat notları “Notas de viaje’’ 2004 yılında “Diarios de motocicleta” (Motosiklet Günlükleri) adıyla sinemaya uyarlanmıştır.

Bu yolculuk sırasında kitlelerin yoksulluğunu, baskıyı ve güçsüzlükleri yakından gözlemleyen ve Marksizm’den etkilenen Guevara, Latin Amerika’daki ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin tek çözümünün devrim olduğu sonucuna vardı. Yolculukları, Latin Amerika’ya ayrı uluslardan oluşan bir karma yapı olarak değil de kurtuluşu ancak kıta çapında bir strateji ile gerçekleşebilecek tek bir vücut olarak bakmasını sağladı. Sınırları olmayan ve tek bir ‘’mestizo’’ (Avrupalı ve yerli melezi) kültür ile bağlanmış birleşik İber-Amerika kurabilmeyi hayal etmeye başladı ^{İber-Amerika[›]}. Bu düşünce, sonraki devrimci eylemlerinde öne çıkacaktı. Arjantin’e döner dönmez, Güney ve Orta Amerika’da kaldığı yerden gezilerine devam edebilmek için tıp öğrenimini hızla bitirdi.

Guevara, 7 Temmuz 1953’te, Bolivya, Peru, Ekvador, Panama, Kosta Rika, Nikaragua, Honduras, ve El Salvador’dan geçip Aralık ayının son günlerinde Guatemala’ya vardı. O sıralarda popülist bir hükümetin başındaki Başkan Jacobo Arbenz Guzmán özellikle toprak reformu ve diğer değişikliklerle bir toplumsal devrim yapmaya çalışıyordu. Beatriz halasına yazdığı mektupta Guatemala’ya bir süre yerleşmesinin sebebini şöyle açıklıyordu: "Guatemala’da gerçek bir devrimci olabilmek için gerekli ne varsa yapacağım ve kendimi mükemmelleştireceğim." ^[5]

Jon Anderson’a göre Guevara’nın Guatemala’daki ana siyasî bağlantısı Perulu sosyalist Hilda Gadea’ydı. ‘’American Popular Revolutionary Alliance’’ (APRA) (Amerikan Popüler Devrimciler İttifakı. Lideri Víctor Raúl Haya de la Torre olan siyasî bir oluşum.) üyesi olan Gadea, Arbenz hükümetindeki birçok üst düzey politikacıyı Guevara’yla tanıştırdı. Daha önce Kosta Rika’da tanıştığı ve Fidel Castro ile bağlantılı bir grup Kübalı sürgünle de bağlantı kurdu. Bu sürgünlerin arasında Küba’nın Oriente eyaletindeki Bayamo’da bulunan ‘’Carlos Manuel de Céspedes’’ barakalarına yapılan saldırıyla bağlantısı olan Antonio ‘’Nico’’ López de vardı. ^[6]. Lopez Granma Küba’ya çıktıktan kısa süre sonra ‘’Ojo del Toro’’ köprüsünde hayatını kaybedecekti. ^[7] Siyah İsa ile ilgili dinî eşyaların satışında bu ‘’moncadista’’lara katılan Guevara aynı zamanda Venezuelalı iki sıtma uzmanına da yardımcı olmuştur. Bu sıralarda, Arjantinlilere özgü, “hey”, “dostum”, “birader” anlamına gelen “che” ünlemini çok sık kullanması nedeniyle ünlü “Che” takmaadını kullanmaya başlamıştır (/tʃe/ olarak telaffuz edilir). Yalnızca Arjantin, Paraguay ve Uruguay ile Brezilya’nın güneyinde kullanılan bu sözcük, kullananın Rio de la Plata bölgesinden geldiğini gösterir.

Ekonomik durumu genellikle pek iyi değildi ve Hilda’nın ziynet eşyalarını rehine vermek zorunda kalmıştı. 15 Mayıs 1954’te Komünist Çekoslovakya’dan Arbenz hükümetine destek olarak gönderilen yüksek kalitede Skoda piyade ve hafif topçu silahları İsveç gemisi ’’Alfhem’’ ile Puerto Barrios’a ulaştı. Bu silahların miktarı CIA tarafından 2.000 ton ^[8] ve ilginç bir şekilde John Lee Anderson tarafından da 2 ton olarak tahmin edilmektedir. ^[9] (Anderson'ın tahmin ettiği miktarın yazım hatası olduğu sanılmaktadır çünkü bu rakamdan bahseden güvenilir kayıt sayısı çok azdır.) Guevara yeni bir vize almak üzere kısa süre için El Salvador’a geçti ve Guatemala’ya geri döndü. Bu sırada CIA tarafından desteklenen Carlos Castillo Armas liderliğindeki darbe başlamıştı. ^[10] Arbenz karşıtı kuvvetler, Çekoslovak silahlarının trenler yardımıyla dağıtılmasını durduramıyorlardı, ancak güçlerini toparladıktan sonra hava desteğinin yardımıyla ilerlemeye başlamışlardı. ^[11] Guevara birkaç günlüğüne Komünist Gençlik tarafından örgütlenen silahlı milislere katılmış, bu grubun harekete geçmemesi üzerine tekrar tıbbî hizmetlere dönmüştür. Darbenin ardından Guevara çarpışmak için gönüllü oldu, ancak Arbenz yabancı destekçilerinin ülkeyi terketmesini istiyordu. Gadea tutuklandıktan sonra Guevara kısa süre için Arjantin konsolosluğunda saklandı ve sonra Meksika’ya geçti.

Arbenz hükümetinin CIA destekli bir darbeyle devrilmesi üzerine, Guevara’nın Amerika Birleşik Devletleri’nin emperyalist bir güç olduğuna ve Latin Amerika ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki sosyoekonomik eşitsizlikleri düzeltmeye çalışan hükümetlere vazgeçmeden karşı koyacağına dair görüşleri kesinleşti. Bu onun sosyalizmin ancak silahlı mücadele sonunda elde edilebileceği ve bu koşulları da ancak silahlanmış bir halkın savunabileceği yönündeki düşüncelerini kuvvetlendirmiştir.

Eylül 1954’te Meksika’ya gelişinden kısa süre sonra, Guevara Nico López ve Guatemala’dan tanıdığı diğer Kübalı sürgünlerle arkadaşlığını tazeledi. Haziran’da López onu Raúl Castro ile tanıştırdı. Birkaç hafta sonra Küba’daki siyasi hapishaneden salıverilen Fidel Castro Meksika’ya geldi ve 8 Temmuz 1955’te Raúl Guevara’yı Fidel Castro ile tanıştırdı. Bütün gece süren ateşli bir sohbetin ardından Guevara Castro’nun, aradığı esin kaynağı devrim lideri olduğuna kanaat getirerek Küba diktatörü Fulgencio Batista’yı devirmek için kurulan ‘’26 Temmuz Hareketi’’ne katıldı. Grubun doktoru olmasına karar verildiyse de hareketin diğer üyeleriyle askerî eğitime katıldı, eğitimin sonunda eğitmenleri Albay Alberto Bayo tarafından en göze çarpan öğrenci olarak nitelendirildi. Bu sırada Gadea, Guatemala’dan gelmişti ve Guevara ile ilişkileri devam ediyordu. 1955 yazında hamile olduğunu söyleyince, Guevara hemen evlenmelerini önerdi. 18 Ağustos 1955’te evlendiler ve 15 Şubat 1956’da Hilda Beatriz adını verdikleri kızları doğdu.

25 Kasım 1956’da Tuxpan, Veracruz’dan Küba’ya doğru yola çıkan Granma yatında Kübalı olmayan tek kişi Guevara’ydı. Karaya çıkar çıkmaz Batista’nın askerlerinin saldırısına uğrayan ekibin yarısı hemen orada veya yakalandıktan sonra öldürüldü. Guevara, bu çatışmada kaçan bir yoldaşın düşürdüğü cephaneyi almak için tıbbî malzeme çantasını bıraktığını ve o ânı, doktordan savaşçıya dönüştüğü an olarak hatırladığını yazar. ^{Sırt çantası[›]} Hayatta kalan 15–20 isyancı kaçarak Sierra Maestra dağlarına saklanır ve Batista rejimine karşı gerilla savaşına girişir.

Yoldaşları tarafından cesareti ve askerî yeteneği nedeniyle saygı gören Guevara isyancılar arasında bir lider, bir Comandante ^{Comandante[›]} olur. ^[12]. Birçokları için de “acımasızlığı” nedeniyle korkulan kişidir. Muhbir, kaçak ve casus olarak suçlu bulunan birçok kişinin infazından sorumludur. 1958 Aralığının son günlerinde devrimin en önemli olaylarından olan Santa Clara’ya saldıran "intihar timi"ni (isyan ordusundaki en tehlikeli işleri bu tim yapıyordu) yönetti. ^[13] Generallerinin ve özellikle de General Cantillo’nun ‘’Central America’’ isimli çalışmayan şeker fabrikasında Castro ile buluştuğunu ve isyan lideri ile ayrı bir barış pazarlığı yaptığını öğrenen Batista 1 Ocak 1959’da Dominik Cumhuriyeti’ne kaçmıştır.

7 Şubat 1959’da zafer kazanan hükümet tarafından Guevara “doğuştan Küba vatandaşı’’ ilan edildi. Kısa süre sonra Meksika’dan Granma yatıyla yola çıkmadan önce, ayrıldığı Gadea ile evliliğini resmen sona erdirmek için boşanma işlemlerine başladı. 2 Haziran 1959’da, 26 Temmuz Hareketi’nin Küba doğumlu bir üyesi olan ve 1958 sonlarından beri birlikte yaşadığı Aleida March ile evlendi.LA CABANA apishanesinin komutanlığına atandı ^[14] ve 2 Ocak 1959’dan 12 Haziran 1959’a kadar altı ay boyunca üstlendiği bu görevdeyken Batista rejiminin memurlarının, BRAC gizli servis (Buró de Represión de Actividades Comunistas/Komünist eylemlerin bastırılmasından sorumlu servis) mensuplarının, savaş suçlusu olduğu iddia edilenlerin ve siyasî muhaliflerin yargılanması ve infazından sorumlu oldu. TIME dergisine göre, yönettiği yargılamaların “adil” olmadığı iddia edilmekteydi. ^[15] Daha sonra Ulusal Toprak Reformu Enstitüsü’nde önemli bir göreve geldi ^INRA[›] ve Küba Merkez Bankası’nın başkanı oldu. ^BNC[›] (sık sık parayı kınadığı ve yürürlükten kaldırılmasını desteklediği için bu horgörüyü göstermek adına Küba paralarını takma adı olan "Che" ile imzalamıştır).

Bu sıralarda satranca olan ilgisi tekrar canlanan Guevara Küba’da yapılan ulusal ve uluslararası turnuvalara katılmıştır. ^[16] ^[17] Özellikle genç Kübalıları oyunu öğrenmeleri için teşvik ediyor ve onların ilgisini çekecek etkinlikler düzenliyordu.

1959 yılından itibaren Guevara Küba'dan, diğer ülkelerdeki devrimci hareketlere yardım etti ama bunların tümü başarısızlıkla sonuçlandı. İlk deneme Panama’da yapılmıştı, diğer bir eylem de 14 Haziran’da Dominik Cumhuriyeti’nde yapıldı. (“El Argelino” diye de bilinen Henry Fuerte ^[18] ve Enrique Jiménez Moya önderliğinde.) ^[19]

1960 yılında Guevara ‘’La Coubre’’ silah gemisi patlamasında kurbanlara yardım etti. Kurtarma operasyonu sırasındaki ikinci patlamayla birlikte ölü sayısı yüzü aşmıştır. ^[20] Bu patlamada ölenlerin cenaze töreninde Alberto Korda Che’nin ünlü fotoğrafını çekmiştir. La Coubre'nin sabotaj ya da kaza sonucu mu patladığı bilinmemektedir. Sabotaj olduğunu iddia edenler, sorumlu olarak Merkezî Haberalma Örgütü’nü (CIA), ^[21] ve sabotajı yapan kişi olarak da merkezî eyaletlerdeki Batista karşıtı güçlerden Guevara’nın rakibi olan ve daha sonra CIA ajanı olduğu sanılan William Alexander Morgan'ı gösterirler. ^[22] Kübalı sürgünler, patlamanın sorumlusunun Guevara’nın SSCB’ye sadık rakipleri olduğunu ileri sürerler. ^[23]

Guevara daha sonra Sanayi Bakanı ^MININD[›] olarak Küba sosyalizminin açık ve kesin bir hale gelmesine yardımcı olmuş, ülkenin önde gelen kişileri arasına girmiştir. “Gerilla Savaşı’’ adlı kitabında silahlı başkaldırıya önayak olacak geniş örgütlere gerek duymadan küçük bir gerilla grubu (‘’foco’’) tarafından başlatılan Küba modeli devrim fikrinin tekrar edilmesini savunmuştur. El socialismo y el hombre en Cuba (1965) (Küba’da sosyalizm ve insan) adlı denemesinde sosyalist devletle birlikte “yeni bir insan” biçimlendirmenin gerekliliğini savunur. Bazıları Guevara’yı bu ‘’yeni insan’’ın alımlı ve yalın bir modeli olarak görür.

1961 yılındaki Domuzlar Körfezi İşgali’nde Guevara çarpışmalara katılmamıştır. Castro'nun emriyle Küba’nın en batısındaki Pinar del rio eyaletindeki bir kuvvetin başına geçmiş ve burada sahte çıkarma kuvvetini püskürtmüştür. Bu harekât sırasında yüzünden kurşun yarası almış ama kendi silahının kazara ateş almasıyla yaralandığını söylemiştir.

Guevara 1962 Ekim ayında ortaya çıkan Küba Füze Krizi’ne neden olan Sovyet nükleer balistik füzelerinin Küba’ya getirilmesinde anahtar rol almıştır. Birkaç ay sonra İngiliz gazetesi ‘’Daily Worker’’ ile yaptığı görüşmede eğer füzeler Küba kontrolünde olsaydı başlıca ABD şehirlerine doğru bu füzeleri kullanacağını söylemiştir. ^[24]

Aralık 1964'te Birleşmiş Milletler'de konuşma yapmak üzere Küba heyetinin başı olarak New York'a gitti. (dinleyiniz, RealPlayer gereklidir; ya da okuyunuz). CBS televizyon kanalında pazar günleri yayınlanan Face the Nation isimli haber programına çıktı. ABD Senatörü Eugene McCarthy, Malcolm X'in çalışma arkadaşları, Kanadalı radikal Michelle Duclos dahil olmak üzere değişik kişi ve gruplarla görüştü. ^[25]^[26] 17 Aralık'ta Paris'e uçtu ve üç aylık bir uluslararası geziye başladı. Bu gezi sırasında Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşik Arap Cumhuriyeti (Mısır), Cezayir, Gana, Gine, Mali, Dahomey, Kongo-Brazzaville ve Tanzanya'yı dolaştı. İrlanda, Paris ve Prag'da molalar verdi. 24 Şubat 1965'te Cezayir'de, sonradan uluslararası sahnede son görünüşü olacak olan "İkinci Afrika-Asya Ekonomik Dayanışma Semineri"ndeki konuşmasını yaptı. Bu konuşmada şöyle demiştir: "Ölümüne olan bu mücadelede hiçbir sınır yoktur. Dünyanın hiçbir yerinde meydana gelen olaylara kayıtsız kalamayız. Bir ülkenin emperyalizme karşı zaferi bizim zaferimizdir, aynı şekilde yenilgisi de bizim yenilgimizdir." ^[27]^[28] Şu sözlerle de dinleyicilerini şaşırtmıştır: "Sosyalist ülkelerin, Batı'nın sömürgeci ülkeleriyle üstü kapalı işbirliğini tasfiye etmeleri ahlakî görevleridir." Sonra da bu hedefe ulaşmak için komünist bloğu ülkelerinin uygulaması gereken bir dizi eylemi sıralamıştır. ^[29]^[30] 14 Mart'ta Küba'ya döndüğünde Havana havaalanında Fidel ve Raúl Castro, Osvaldo Dorticós ve Carlos Rafael Rodríguez tarafından sade bir törenle karşılandı.

İki hafta sonra Guevara kamu hayatından çekildi ve ardından tamamen ortadan kayboldu. Castro'dan sonra gelen adam olarak bakıldığı Küba'da nerede olduğu, 1965 yılının en büyük gizemlerindendi. Ortadan kayboluşu için değişik sebepler öne sürüldü: sanayi bakanıyken savunduğu sanayileşme projelerinin görece başarısızlığı, Çin-Sovyet Ayrılığı arttıkça Guevara'nın Çin Komünist Partisi yanlı tutumunu onaylamayan Sovyet resmî görevlilerinin Castro'ya yaptıkları baskı ve Küba'nın ekonomik gelişmesi ile ideolojik çizgisi üzerine Guevara ile Küba lideri arasındaki önemli görüş ayrılıkları. Castro'nun Guevara'nın tanınmışlığından rahatsız olup onu tehdit olarak görmesi de neden olarak gösterildi. Castro'nun bazı muhalifleri onun Guevara'nın kayboluşu hakkındaki açıklamalarının şüphe uyandırıcı olduğunu söylerler. Guevara'nın niyetlerini hiç alenen açıklamayıp, sadece Castro'ya yazılmış tarihsiz ve tarzı olmayan dalkavukça bir mektupla bildirmiş olması çoğu kişi tarafından şaşırtıcı bulunmuştur.

Guevara'nın görüşlerinin Çin Komünist Partisi liderleri tarafından açıklanan görüşlerle benzeşmesi, ekonomisi gittikçe Sovyetler Birliği'ne daha da bağımlılaşmakta olan Küba için büyüyen bir sorundu. Küba devriminin ilk günlerinden itibaren Guevara'nın Latin Amerika'da Maocu stratejinin uygulanmasını savunduğu düşünülüyordu ve yaratmış olduğu Küba'nın hızla sanayileşmesini öngören plan, Çin'in "İleri Büyük Atılım"ına benzetiliyordu. Küba'nın batılı "gözlemcileri"ne göre Guevara'nın Sovyet koşullarına ve önerilerine karşı çıkmasına rağmen Castro'nun kabul etmek zorunda kalması ortadan kaybolmasının nedeni olabilirdi. Halbuki hem Guevara hem de Castro, Sovyetler Birliği ve Çin'in de bulunduğu birleşik cepheyi destekliyordu. Ayrılığa düşmüş bu iki ülke arasında antlaşma sağlamak için başarısızlıkla sonuçlanan bir dizi girişimde de bulunmuşlardı.

Kruşçev'in Castro'ya danışmadan Küba'dan füzeleri çekmeye razı gelmesini Sovyetlerin ihaneti olarak gören Guevara, Küba Füze Krizi'nden sonra Sovyetler Birliği hakkında daha da şüpheci oldu. Cezayir'deki son konuşmasında artık Kuzey Yarımküre'yi, batıda ABD ve doğuda SSCB liderliğinde, Güney Yarımküre'nin sömürücüsü olarak gördüğünü belirtmiştir. Vietnam Savaşı sırasında komünist Kuzey Vietnam'ı desteklemiş ve gelişmekte olan ülkelerin halklarını, silahlanıp "pek çok Vietnamlar" yaratmaları için teşvik etmiştir.^[31]

Guevara'nın akıbeti hakkındaki uluslararası spekülasyonların baskısıyla Castro 16 Haziran 1965'te yaptığı açıklamada insanların Guevara hakkında bilgi almalarının ancak Guevara istediğinde mümkün olabileceğini söyledi. Guevara'nın ortadan kayboluşu ile ilgili Küba içinde ve dışında pek çok dedikodu yayıldı. Aynı yılın 3 Ekim'inde Castro, Guevara'nın birkaç ay önce kendisine yazdığı tarihsiz mektubu açıkladı. ^[32] Bu mektupta Guevara Küba devrimine bağlılığını tekrarlıyor ancak devrim yolunda yabancı topraklarda savaşmak için Küba'dan ayrılma niyetini bildiriyordu. Mektubunda "dünyadaki diğer uluslar benim basit emeğime çağrı yaptılar" diyerek, "yeni savaş alanlarında" gerilla olarak savaşmak için ayrılmaya karar verdiğini belirtiyordu. Aynı zamanda hükümet, parti ve ordu içindeki tüm görevlerinden istifa ettiğini ve ona devrim için yaptıklarını takdir amacıyla verilmiş olan Küba vatandaşlığından vazgeçtiğini de ekliyordu.

Dört yabancı gazeteciyle 1 Kasımda yaptığı görüşme sırasında Castro, Guevara'nın nerede olduğunu bildiğini ama açıklamayacağını belirterek, eski yoldaşının öldüğüne dair söylentileri reddetti ve Guevara'nın sağlığının çok iyi olduğunu ekledi. Castro'nun sözlerine rağmen 1965'in sonunda Guevara'nın akıbeti bir gizem olarak kaldı, hareketleri ve nerede olduğU İKİ YIL BOYUNCA ÖZENLE SAKLANAN BİR SIR OLDU.

1965 yılının 14 Mart'ını 15 Mart'a bağlayan gece boyunca yaptıkları toplantı sonucunda Guevara ve Castro, Sahara Çölü altındaki bölgede Küba'nın ilk askerî operasyonunu bizzat Guevara'nın yönetmesi konusunda anlaştılar. ^Cezayir[›] Bazı güvenilir kaynaklar Guevara'nın kendisini bu operasyonda desteklemesi için Castro'yu ikna ettiğini söyler. Aynı derecede güvenilir diğer kaynaklar ise Latin Amerika ülkelerindeki koşulların focos gerilla çekirdeklerinin kurulması için henüz uygun olmadığını savunan Castro'nun bu eyleme girmesi için Guevara'yı ikna ettiğini söyler.^[33] Castro'nun kendisi de ikinci görüşün doğru olduğunu söylemiştir.^[34] O zamanlar Cezayir'in devlet başkanı olan ve Guevara ile kısa süre önce görüşen Ahmed Bin Bella ise şöyle demiştir: "Afrika'da hüküm süren durumun büyük devrim potansiyeline sahip görünmesi, Che'yi Afrika'nın emperyalizmin zayıf halkası olduğu sonucuna itti. O da artık çabalarını Afrika'ya yönlendirmeye karar verdi."^[35]

Küba operasyonu Kongo-Kinşasa'daki (önceleri Belçika Kongosu, sonradan Zaire ve günümüzde Demokratik Kongo Cumhuriyeti) Patrice Lumumba yanlısı Marksist Simba hareketinin desteklenmesi ile sürdürülecekti. Guevara, yardımcısı Victor Dreke ve on iki Kübalı 24 Nisan 1965'te Küba'ya vardı. Diğer Kübalılar da kısa süre sonra onlara katıldılar. ^[36] Bir süre, gerilla lideri Laurent-Désiré Kabila ile çalıştılar.^Kabila[›] Kabila, aynı yılın Kasım ayında Kongo ordusu tarafından bastırılan bir isyana girişmeleri için Lumumba'nın destekçilerine yardım etmişti. Guevara, önemsiz biri olduğuna karar verdiği Kabila'yı bırakmış ve şöyle yazmıştır: "Hiçbir şey onun bu ânın gerektirdiği adam olduğuna beni inandıramaz."^[37]

Guevara 37 yaşında olmasına ve resmî askerî eğitim almamış olmasına rağmen, Batista'nın devrilmesinde önemli yer işgal eden Santa Clara harekâtının da içinde bulunduğu Küba devrimi deneyimlerine sahipti. Astımı nedeniyle Arjantin'de askere alınmamıştı. Perón hükümetine olan muhalefeti gözönüne alındığında bundan gurur duyardı.

Mike Hoare'un içinde bulunduğu Güney Afrikalı paralı askerler ve Kübalı sürgünler Kongo ordusuyla birlikte Guevara'yı engellemeye çalıştılar. Guevara'nın haberleşmesini dinliyor, saldırmak için hazırlanan isyancılara ve Kübalılara pusu kuruyor ve Guevara'nın ikmal hatlarını kesiyorlardı.^[38]^[39] Guevara'nın gayesi yerel Simba savaşçılarına komünist ideolojiyi ve gerilla savaşını öğreterek bir anlamda Küba Devrimini 'ihraç etmekti'. Guevara Pasajes de la Guerra Revolucionaria:Congo (Kongo Günlükleri)'nde devrimin başarısızlığının ana nedenleri olarak yerli Kongo kuvvetlerinin yeteneksizliği, uzlaşmazlığı ve kendi aralarındaki sürtüşmeyi göstermiştir. ^[40] Aynı yılın sonlarına doğru astımı nüksetmiş, yedi ay sıkıntı yaşadıktan sonra düş kırıklığına uğramış bir şekilde, Küba'dan gelenlerden sağ kalanlarla (birliğinin altı üyesi ölmüştü) Kongo'yu terketti. Bir noktada yaralıları Küba'ya gönderip, tek başına savaşmaya devam etmeyi ve devrimcilere örnek teşkil etmeyi de düşünmüştü. Ancak silah arkadaşları ve Castro'nun gönderdiği iki memurun ikna etmesi sonucu Kongo'dan ayrılmayı kabul etti.

Ölümünden sonra açıklanması niyetiyle bıraktığı mektubun Castro tarafından kamuoyuna açıklanması ^[41] ve bu mektupta dünyanın diğer bölgelerindeki devrimlere kendini adamak için Küba ile olan tüm bağlantılarını kopardığını yazması, ahlakî açıdan diğer savaşçılarla Küba'ya dönmesini engellemiştir. Kongo'dan ayrıldıktan sonra altı ay boyunca Darüsselam, Prag ve Alman Demokratik Cumhuriyeti'nde saklanmış, Kongo deneyiminde yazdığı anılarını toparlamış ve biri felsefe ^[42] diğeri ekonomi ^[43] üzerine iki kitabın taslaklarını yazmıştır. Bu dönem boyunca Castro, Guevara'yı Küba'ya dönmesi için zorladı, Guevara bunu kabul ettiğinde dönüşünün geçici olacağı ve adadaki varlığının sır kalacağı şartını koştu; Latin Amerika'da bir yerlerde yeni bir devrim çabasına hazırlık yapmak için gereken birkaç aylık bir süre için geri dönecekti.

Guevara'nın nerede olduğu konusundaki spekülasyonlar 1966 yılı boyunca ve 1967'de de devam etti. Mozambik bağımsızlık hareketi FRELIMO'nun temsilcileri, 1966 sonu ya da 1967 başında, Guevara ile Darüsselam'da buluştuklarını ve o zaman da onun devrim projelerine yardım önerisini reddettiklerini bildirdiler.^[44] 1967 yılının 1 Mayıs gösterileri sırasında Havana'da yaptığı konuşmada, Silahlı Kuvvetler Bakan vekili Bnb. Juan Almeida, Guevara'nın "Latin Amerika'da bir yerlerde devrime hizmet ettiğini" duyurdu. Bolivya'da gerillaların başında olduğuna dair gelen haberlerin doğru olduğu sonradan anlaşılmıştır.

Castro'nun isteğiyle, gözden uzak Ñancahuazú bölgesindeki bir arazi, Guevara tarafından eğitim alanı olarak kullanılması için, yerli Bolivya Komünistleri tarafından satın alınmıştı.^Kamp[›]. Bulgulara göre Ñancahuazú bölgesindeki bu kamptaki eğitim Guevara ve yanındaki Kübalılar için çarpışmadan daha tehlikeliydi. Bir gerilla ordusu oluşturma yolunda pek başarılı olunamamıştır. Eski Stasi ajanı Haydée Tamara Bunke Bider, ya da daha iyi bilindiği takma adı ile "Tania", La Paz'da Guevara'nın ana ajanı olarak yerleşmişti. Tania'nın KGB için de çalıştığı rivayet edilir ve Bolivyalı yetkilileri Guevara'nın izini bulmaya yönlendirdiği için bilmeden Sovyet çıkarlarına hizmet ettiği de anlaşılmaktadır.Bolivya Ordusu ile Mart 1967'de ilk çatışmaları sonucu eğitim kampını terkederken geride bıraktıkları önemli sayıdaki fotoğraf, Guevara'nın Bolivya'da olduğuna dair ilk kanıt olmuştur. Fotoğrafları gören Bolivya Devlet Başkanı René Barrientos'un Guevara'nın başının bir kargı üzerinde La Paz şehir merkezinde sergilenmesini istediği söylenir. Başkan Bolivya Ordusu'na Guevara'yı ve yandaşlarını takip edip yakalama emrini verdi.

Guevara'nın yaklaşık elli kişiden oluşan ve ELN (Ejército de Liberación Nacional de Bolivia - Bolivya Ulusal Bağımsızlık Ordusu) adı altında eylem yapan gerilla kuvveti iyi donatılmıştı ve dağlık Camri bölgesinde Bolivya düzenli ordusuna karşı bazı başarılar elde etti. Eylül'de ise Ordu iki gerilla grubunu ve liderlerden birini öldürmeyi başardı.

Zorlu geçen çatışmalara rağmen, gerillaların esir aldığı yaralı Bolivya askerlerinin gereken tıbbî yardımı alması konusunda hassas davranan Guevara sonradan bu esirleri de salıvermiştir. Hatta yaralanarak ele geçirildiği Quebrada del Yuro'daki son çarpışmadan sonra geçici olarak tutulduğu yere götürüldüğünde gördüğü yaralı Bolivya askerlerine tıbbî yardım bile önermiş ama bu önerisi sorumlu Bolivyalı subay tarafından geri çevrilmiştir.^[47]

Guevara'nın Bolivya'da devrim başlatma planları birkaç yanlış anlama üzerine kurulmuştu:

Yalnızca ülkenin askerî hükümeti, ve eğitimi ve donanımı yetersiz ordusuyla mücadele etmeyi bekliyordu. Halbuki yerini öğrenen ABD hükümeti, CIA ve diğer kurumların ajanlarını isyanı bastırmak için yardım amacıyla Bolivya'ya göndermişti. Bolivya Ordusu, ABD Özel Harekât Birlikleri tarafından eğitilip donatılmaktaydı.^{ABD Askerî yardımı[›]} Askerî danışmanların yanı sıra, gönderilen birlikler arasında kısa süre önce kurulan ve gerillaların bulunduğu bölgeye yakın bir alandaki La Esperanza'da cengel savaşı eğitimi almış olan seçkin Rangers taburu da vardı.^[48]^[49]

Guevara yerli muhaliflerden yardım alacağını ve işbirliği içinde olacağını ummuştu. Bu yardım hiçbir zaman gerçekleşmedi. Mario Monje liderliğindeki Bolivya Komünist Partisi Havana'dan çok Sovyetlere yönelmişti ve söz vermelerine rağmen Guevara'ya yardım etmediler. (Parti liderlerinin isteklerine karşı gelen Rodolfo Saldaňa, Serapio Aquino Tudela ve Antonio Jiménez Tardio gibi bazı Bolivya Komünist Partisi üyeleri Guevara'ya katılmış ya da destek vermişlerdir.)
Havana ile radyo bağlantısını koruyacağını umuyordu ancak Küba'dan sağlanan iki kısadalga radyo vericisi de bozuktu, dolayısıyla gerillalar Havana ile iletişime geçemiyorlardı. (Bu ve bunun gibi diğer konularda Castro tarafından Guevara'nın Bolivya'daki operasyonlarına destek sağlamakla görevlendirilen Manuel Piñeiro'nun performansı berbat olarak nitelendirilebilir.) Olayların daha karmaşık hale gelmesinin bir sebebi de Havana'dan gönderilen radyo mesajlarını kaydetmek ve deşifre etmek için kullanılan teyp kayıt cihazının bir nehri geçerken kaybolmasıydı. Böylece Havana'dan gelen mesajların deşifre edilmesi çok zorlaştı.^Mesaj[›]

Bunlara ek olarak Guevara'nın uzlaşmadan çok kişileri karşısına alma huyu, Kongo'da olduğu gibi Bolivya'da da yerel liderlerle başarılı işbirliği geliştirememesine sebep olmuştur.^[50] Bu kötü huy Küba'daki gerilla savaşı sırasında da kendini göstermiş ama Castro'nun zamanında araya girmesi ve rehberliğiyle kontrol altında tutulmuştu.^[51]

Yakalanışı ve öldürülmesi [değiştir]

Bir muhbir Guevara'nın gerilla kampının yerini Bolivya Özel Harekât Birliği'ne bildirdi. 8 Ekim'de kamp kuşatıldı ve Guevara Simeón Cuba Sarabia ile birlikte Quebrada del Yuro kanyonunda devriye gezerken yakalandı. Ayaklarından yaralandıktan ve silahı bir mermiyle harap edildikten sonra teslim oldu. (Tabancasında açıklanamaz bir şekilde şarjör bulunmuyordu.) Yakalandığı sırada orada bulunan askerlerin bazılarına göre Guevara bağırarak "Ateş etmeyin! Ben Che Guevara'yım ve canlı olarak daha değerliyim" demiştir.

Barrientos, Guevara'nın yakalandığını öğrenir öğrenmez hemen öldürülmesini emretmiştir.^{Barrientos[›]} Guevara yakın bir köy olan La Higuera'daki köhne bir okula götürülmüş ve geceyi orada geçirmiş, ertesi gün öğleden sonra öldürülmüştür. Celladı, Bolivya ordusunda çavuş olan ve Guevara'yı vurması kura sonucu saptanan Mario Terán'dır. Che Guevara'nın son sözleri şöyle olmuştur: "Buraya beni öldürmeye geldiğini biliyorum. Vur beni korkak, yalnızca bir adam öldürmüş olacaksın."^[52] Bazı kaynaklar çavuş Mario Terán'ın infaz esnasında aşırı heyecanlanması nedeniyle bilinçli bir şekilde ateş edemediğini ve Che'yi sadece yaraladığını, onu öldüren merminin kim tarafından ateşlendiğinin bilinmediğini belirtirler. Çarpışmada öldüğü izlenimi vermek ve yüzünden isabet almayarak tanınmasını kolaylaştırmak için ayaklarına defalarca ateş edilmiştir. Cesedi bir helikopterin iniş takımlarına sıkıca bağlanmış ve yakınlardaki Vallegrande'ye götürülmüştür. Buradaki bir hastanede cesedi bir küvetin içinde basına gösterilmiştir.^[53] Bu sırada çekilen fotoğraflar San Ernesto de La Higuera ve El Cristo de Vallegrande (Vallegrande İsası)nın doğmasına sebep olmuştur.^[54] Askerî bir doktor tarafından elleri kesildikten sonra Bolivya Ordusu subayları tarafından bilinmeyen bir yere götürülmüş, cesedinin gömüldüğü mü yakıldığı mı sorusu cevapsız kalmıştır.^{Ampütasyon[›]}

Guevara'yı Bolivya'da takip etmekten sorumlu olan, Félix Rodríguez adındaki CIA ajanıydı. Bu ajan daha önce Escambray Dağları'ndaki isyancılarla ve Havana'daki Castro karşıtı gizli gruplarla bağlantı kurmak için Domuzlar Körfezi istilası öncesi gizlice Küba'ya sızmış, istiladan sonra da başarılı bir şekilde geri çıkarılmıştı. ^[55]^[56] Guevara'nın yakalanışını duyan Rodríguez, değişik Güney Amerika ülkelerindeki CIA istasyonları yoluyla Langley, Virjinya'daki CIA merkezine bu bilgiyi iletmiştir. Rodríguez Guevara'nın Rolex saati ve başka bazı kişisel eşyasını almış ve sonraki yıllarda bunları röportaj yaptığı gazetecilere gururla göstermiştir. İçlerinde el feneri de bulunan bu eşyalardan bir kısmı CIA'de sergilenmektedir.

Gerillalar ile bağlantılı bir başka olay da Régis Debray'nin tutuklanması ve duruşmasıdır. Nisan 1967'de hükümet güçleri, Ecole Normale Supérieure 'de Marksist filozof Louis Althusser'den ^[57] ders almış olan ve Havana Üniversitesi'nde felsefe profesörlüğü yapan genç Fransız vatandaşı Debray'yi yakalar ve gerillalarla işbirliği yapmakla suçlar. Debray muhabir olarak çalıştığını ve iki yıl önce gizemli bir şekilde ortadan kaybolan Gueavara'nın gerillalara liderlik ettiğini söyler. Uluslararası ilgi kazanan Debray'nin davası Ekim ayı başlarındaydı. Bolivya yetkilileri 11 Ekim'de Guevara'nın iki gün önce hükümet kuvvetleriyle girmiş olduğu çatışma sonucu vurularak öldüğü yolunda (yalan) açıklama yapar.

15 Ekim'de Castro, Guevara'nın öldüğünü kabul eder ve tüm Küba'da üç günlük yas ilan eder. Guevara'nın ölümü Latin Amerika'daki ve üçüncü dünya ülkelerindeki sosyalist devrimci hareketlere indirilmiş ağır bir darbe olarak kabul edilir.1997 yılında Guevara'nın elleri olmayan cesedinden kalan kemikler Vallegrande yakınlarındaki bir uçak pistinin altından kazılarak çıkarılmış, DNA testiyle kimliği tespit edilmiş ve Küba'ya geri getirilmiştir. 17 Ekim 1997'de cesedinden kalanlar, Bolivya'daki gerilla harekâtı sırasında ölen yoldaşlarından altısıyla birlikte, 39 yıl önce Küba Devrimi'nin başarısını belirleyen savaşı kazandığı Santa Clara'da özel olarak hazırlanmış anıtmezara^{Anıtmezar[›]} askerî törenle gömülmüştür.

MAHİR ÇAYAN

Mahir Çayan (14 Ağustos 1945 - 30 Mart 1972), Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi lideri. 30 Mart 1972 tarihinde, Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere Köyü'nde güvenlik güçleriyle girdiği çatışmada dokuz arkadaşıyla birlikte öldürüldü

Samsun doğumlu olan Mahir Çayan ortaokul ve lise dönemlerini Haydarpaşa Lisesi'nde İstanbul'da devam etti. 1963'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydoldu. Ertesi yıl Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde öğrenimine devam etti. Bu dönemde TİP ve FKF'ye (Fikir Kulüpleri Federasyonu) bağlı olan SBF (Siyasal Bilimler Fakültesi) Fikir Kulübüne girdi. 1965'te bu kulübün başkanlığını da üstlendi.

1967'de kısa süreliğine Fransa'ya gitti. Burdaki Sosyalist hareketlerin genel seyri ve içinde bulundukları tartışmaları izledi. 1968'deki 6. filo eylemlerine İzmir'de katıldı ve göz altına alındı. Bu dönemde Türkiye İşçi Partisi (TİP) içinde başlayan Mihri Belli'nin savunduğu Milli Demokratik Devrim tartışmalarında Mahir Çayan ve daha sonra kurulacak olan THKP-C'nin önder kadrolarıyla tartışmaların içinde aktif şekilde bulundu. Bu tartışma sürecinde TİP adına Zonguldak Ereğlisi'nde çalışmalar yürüttü.

Bu geziden sonra ideolojik olarak Milli Demokratik Devrim saflarında yer aldı. TİP ile olan temel ayrılığı devrim sorunu olarak tarifler. Fransa'da bulunduğu süreçte Latin Amerika silahlı (fokoist) mücadelerinden etkilenmiştir. TİP'i bu süreçte yasalcılıkla suçlamış. Türkiyedeki devrim sürecinin ancak silahlı bir mücadeleyle ve kendi özgül koşullarının tespit edilmesiyle olabileceğini savunmuştur. Bu görüşe daha yakın olan Türk Solu ve Aydınlık dergilerinde yazılar yazdı. bu dönemde yazdığı önemli yazıları "Revizyonizmin Keskin Kokusu 1", "Revizyonizmin Keskin Kokusu 2" ve "Aren Oportünizminin Niteliği" dir.1969yılında Ankara'da yapılan ve adını DEV-GENÇ (Devrimci Gençlik Fedarasyonu) olarak değiştirdiği toplantıda Türkiye sosyalist hareketinin seyrini değiştirmiştir. 1971 yılında yapılan TİP kongresine katılmamış,TİP ve kendi çalışma çevresinden öğrenci ve işçilerle birlikte bir toplantı örgütlemiştir. Mihri Belli ile olan ayrılıkları iyice ortaya çıkmış olmasıyla birlikte yolunu Milli Demokratik Devrim (MDD) sürecinden ayırarak, önce "genç subayların" askeri darbe yapmasını beklemek yerine halk ihtilali için silahlı propaganda faaliyetlerine başlamıştır. Bu ayrışmanın temel noktası, aslında MDD tespitinin TİP yasalcılığının başka bir versiyonu olduğu görüşüdür. O dönemde Türkiye devrim Sürecini Kesintisiz Devrim I-II-III broşürlerinde dile getirmiş. Türkiye'nin sahip olduğu yapıyı oligarşi olarak tanımlamıştır. Ek olarakta "Türkiye'deki geçmişe nazaran refah seviyesinin artması ile birlikte devlet ve halk arasında bir denge vardır." demiş ve bu dengeyi Suni denge olarak adlandırmıştır. Suni dengeyi de bozmanın ancak silahlı mücadele ile olacağını savunmuştur. ^[1]

Bu süreçte Münir Ramazan Aktolga ve Yusuf Küpeli ile birlikte THKP-C'nin kuruluş çalışmalarını sürdürmüştür. Örgütün diğer önemli isimleri arasında Ertuğrul Kürkçü, İlhami Aras, Ulaş Bardakçı ve Hüseyin Cevahir vardı. Şehir Gerillası modellini benimseyen Mahir Çayan buna uygun bir silahlı eylemlerin planlanmasında ve içinde bizzat bulunmuştur. Çalışmalarını sürdürmek için Şubat 1971'de İstanbul'a geçen Mahir Çayan burda da silahlı eylemlere devam etmiştir. 1 Haziran 1971'de kaldıkları evden kaçarken polisle girdikleri çatışmada Hüseyin Cevahir ölmüştür. Mahir Çayan yaralı olarak ele geçirildi. Daha sonra arkadaşlarıyla birlikte Kartal-Maltepe Askeri Cezaevi'nden kaçan Mahir Çayan bir süre İstanbul'da saklandı. Ocak 1972 de THKO ile ortak eylem kararı alarak arkadaşları ile birlikte Fatsa'ya geçti. Mart 1972'de Ünye radar istasyonunda çalışan 3 ingiliz teknisyeni kaçırdılar ve karşılığında THKO (Türkiye Halkın Kurtuluş Ordusu) önderleri Deniz Gezmiş Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın serbest bırakılmasını istediler. Niksar'ın Kızıldere köyünde jandarmayla girdiği çatışmada diğer arkadaşları ile beraber öldürülmüştür. Çatışmadan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ çıkmıştır. Mahir Çayan'ın mezarı Ankara Karşıyaka Mezarlığı L/3 adası 99 no'lu mezardır.

12 Subat 1971'de Ankara'da Ziraat Bankasi Küçükesat Subesi soygununa katıldı.
15 Mart 1971'de Türk Ticaret Bankası Erenköy Şubesi soygununa katıldı.
4 Nisan 1971'de işadamları Mete Has ve Talip Aksoy'un kaçırılıp 400 bin liralık fidye alınması eylemini arkadaşlarıyla birlikte gerçekleştirdi.
17 Mayıs 1971 günü İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Ephrahim Elrom'un kaçırılması eylemini Ulaş Bardakçı, Hüseyin Cevahir ve Oktay Etiman ile birlikte gerçekleştirdi.
1 Haziran 1971'de polisin açtıgı ateş sonunda Hüseyin Cevahir öldü. Mahir Çayan yaralı olarak ele geçti.
26 Mart 1972'de Ünye'deki Radar Üssü'nde çalışan üç İngiliz teknisyeni kaçırdılar.
30 Mart 1972'de girdiği çatışmada öldürüldü
Aren Oportünizminin Niteliği
Revizyonizmin Keskin Kokusu I
Revizyonizmin Keskin Kokusu II
Sağ Sapma, Devrimci Pratik ve Teori
Yeni Oportünizmin Niteliği Üzerine
ASD'ye Açık Mektup
Yayın Politikamız
Devrimde Sınıfların Mevzilenmesi
Kesintisiz Devrim I
Kesintisiz Devrim II-III
Toplu Yazıları - İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Mayıs 2008'de kitabın "suçu ve suçluyu överek yasadışı terör örgütlerinin propagandası yaptığı" gerekçesiyle toplatılmasına karar verdi^[2]
Ali H. Neyzi, Mahir
Turhan Feyizoğlu, Mahir
Talip Doğan Karlıbel, Kaçak Naziler ve Mossad: Mahir Çayan Olayı ve Kızıltepe'nin İç Yüzü
Tarkan Tufan, Mahir Çayan'ın Hayatı ve Fikirleri: Bir Devrimcinin PortresiLeoparın Kuyruğu (yönetmen Turgut Yasalar)Hatırla Sevgili (Mahir Çayan rolünü Kanbolat Görkem Aslan üstlenmiştir)

SSCB

SLOGAN:BÜTÜN ÜLKELERİN İŞÇİLERİ BİRLEŞİN
MİLLİ MARŞ:ENTERNASYONAL MARŞI-SSCB MİLLİ MARŞI
BAŞKENT:MOSKOVA
RESMİ DİL:15 DİL EŞİT STATÜDEDİR.FİİLİ OLARAK RUSÇA KONUŞULMAKTADIR.
YÖNETİM:SOSYALİST CUMHURİYET
GENERALLER:(BAŞKANLAR)
1922-1924:VLADİMİR İLYİÇ LENİN
1985-1991:MİHAİL GORBAÇOV
BAŞKAN:
1923-1924:VLADİMİR İLYİÇ LENİN
1991:İVAN SİLAYEV
KURULUŞ TARİHİ:30 ARALIK 1922
YIKILIŞ TARİHİ:26 ARALIK 1991
YÜZÖLÇÜMÜ:-1991:22.402.200 KM2
NÜFUS:293.047.571
PARA BİRİMİ:SOVYET RUBLESİ

GÜRCİSTAN

SLOGAN:BİRLİKTEN GÜÇ DOĞAR
ULUSAL MARŞ:TAVİSUPLEBA
BAŞKENT:TİFLİS
EN BÜYÜK ŞEHİR:BATUM
RESMİ DİL:GÜRCÜCE
DEVLET:YARI BAŞKANLIK SİSTEMİ
CUMHURBAŞKANI:MİHAİL SAAKAŞVİLİ
BAŞBAKAN:LADO GURGENİDZE
BAĞIMSIZLIK:SOVYETLER SOSYALİST CUMHURİYETLER BİRLİĞİ(SSCB)'DEN AYRILMA.
BAĞIMSIZLIK TARİHİ:9 NİSAN 1991
YÜZÖLÇÜMÜ:69.700 KM2
NÜFUS:4.693.892
GSMH:
TOPLAM 19.65 MİLYAR$
KİŞİ BAŞINA 4.200$
PARA BİRİMİ:LARİ
SAAT DİLİMİ:UTC+4
YAZ SAATİ UTC
İNTERNET ALAN ADI:.GE
TELEFON KODU:+995

GÜNEY OSETYA DEMOKRATİK SOVYET CUMHURİYETİ

2008 GÜNEY OSETYA SAVAŞI

2008 GÜNEY OSETYA SAVAŞI AGUSTOS 2008 TARİHİNDE GÜNEY OSETYA-RUSYA-GÜRCİSTAN VE SON OLARAK ABHAZYA'NIN KATILIMI ARALARINDA İLERLEYEN GERİLİM VE ÇATIŞMALARLA BAŞLAYAN SAVAŞDIR.

GÜNEY OSETYA-GÜRCİSTAN SORUNU:1922'DE ÖZERK BÖLGE OLARAK SOVYETLER SOSYALİST CUMHURİYETLER BİRLİĞİ YÖNETİMİNDEKİ GÜRCİSTAN SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİNE BAĞLANDI.SOVYETLERİN DAĞILMASININ ARDINDAN RUSYA'YA BAĞLI KUZEY OSETYA İLE BİRLEŞMEYİ İSTEYEN GÜNEY OSETYA VE GÜRCİSTAN CUMHURİYETİ ARASINDAKİ GERGİNLİK 1989 YILLARININ SONUNA DOĞRU GERGİNLİK BAŞLADI.BÖLGENİN,1990'DA KENDİSİNİ DEMOKRATİK GÜNEY OSETYA SOVYET CUMHURİYETİ İLAN ETMESİ ÜZERİNE TİFLİS BÖLGENİN ÖZERKLİĞİNİ KALDIRMIŞTIR.1991'DE GÜRCÜLERİN GÜNEY OSETYA BAŞKENTİ TSHİNVALİ'YE GİRMESİYLE ÇATIŞMALAR BAŞLADI.14 TEMMUZ 1992'DE RUSLAR,GÜRCÜLER VE OSETLERDEN OLUŞAN BARIŞ GÜCÜ ATEŞKESİ SAĞLAMIŞTIR.1992'DE FİİLEN AYRILDIKTAN SONRA İLK REFERANDUMDA OSETLERİN %98 'İ 2006'DAKİ REFERANDUMDA İSE %90'I BAĞIMSIZLIĞI SEÇTİ.FAKAT GÜNEY OSETYA'NIN BAĞIMSIZLIĞI HİÇBİR ÜLKE TARAFINDAN TANINMAMIŞTIR.1 AĞUSTOS-7 AGUSTOS TARİHLERİ ARASINDA OLUŞAN OLAYLAR GERİLİM VE ÖNHAZIRLIK DÖNEMİDİR.1-7 AĞUSTOS TARİHLERİ ARASINDA OLAYLARIN GERİLİMİ HADSAFAYA ÇIKMIŞ VE 8 AĞUSTOS 2008'DE BAŞLAYAN SAVAŞI HAZIRLAMIŞTIR.BU SAVAŞA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER, AVRUPA BİRLİĞİ, NATO,A.B.D VE TÜRKİYENİN TEPKİLERİNİ GÖRMÜŞTÜR.AYNI ZAMANDA ALMANYA, İNGİLTERE,ÇİN HALK CUMHURİYETİ,LETONYA,LİTVANYA,ESTONYA, POLONYA VE ABHAZYADANDA TEPKİ GELMİŞTİR.ARDINDAN 10 AĞUSTOS 2008 TARİHİNDE ABHAZYA' DA SAVAŞA KATILMIŞTIR.

ŞAVAŞ BAŞLANGIÇ TARİHİ:1 AĞUSTOS 2008
BİTİŞ TARİHİ:HALA DEVAM ETMEKTE(BİTTİĞİNDE DEĞİŞTİRİLECEKTİR.)
TARAFLAR:

RUSYA-GÜNEY OSETYA-KUZEY OSETYA-ABHAZYA-GÜRCİSTAN

KUMANDANLAR:

RUS:DMİTRİ MEDVEDEV

RUS:VLADİMİR PUTİN

RUS:MARAT KULAKHMETOV

RUS:ANOTİLY SERDYUKOV

OSET:EDUARD KOKOİTY

ABHAZ:SERGEY BAGAPSH

GÜRCÜ:MİKHAİL SAAKASHVİLİ
GÜRCÜ:LADA GURGENİDZE
GÜRCÜ:DAVİT KEZERASHVİLİ
GÜRCÜ:ZAZA GOGAVA
GÜRCÜ:ALEXANDRE LOMAİA

GÜÇLER:
OSET:3.000
ABHAZ:1.000
RUS:70.000
GÜRCÜ:29.000

KAYIPLAR:
15 RUS ASKERİ ÖLÜ,150 YARALI

1 OSET ÖLÜ
10RUS JETİ DÜŞÜRÜLDÜ 30 RUS TANKI İMHA EDİLDİ
40 GÜRCÜ ÖLDÜ 100 GÜRCÜ YARALI

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 1500 SİVİL OSET'İN ÖLDÜĞÜNÜ AÇIKLADI.

DENİZ GEZMİŞ

DENİZ GEZMİŞ 27 ŞUBAT 1947'DE ANKARA AYAŞ'DA DOĞDU.TÜRKİYE HALK KURTULUŞ ORDUSUNUN KURUCUSUDUR.POLİTİK AKTİVİSTDİR.DEDELERİ ASLEN RİZE İKİZDERE İLÇESİNE BAĞLIDIR.BABASI ERZURUM ILICALI İLKÖGRETİM MÜFETTİŞİ CEMİL GEZMİŞ, ANNESİ İSE İLKOKUL ÖĞRETMENİ MUKADDES GEZMİŞTİR.AİLENİN ÜÇ ERKEK ÇOCUĞUNDAN İKİNCİSİDİR.DENİZ GEZMİŞ İLKOKUL VE ORTAOKULUNU SİVAS LİSEYİ İSE İSTANBULDA BİTİRDİ.HENÜZ LİSEDEYEN SOL DÜŞÜNCELERLE TANIŞTI VE KENDİNİ O DÖNEMİN SİYASAL EYLEMLERİ İÇİNDE BULDU.1965'TENsonra, Türkiye'de gelişen gençlik hareketinin en önemli önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO)'nun kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, 1965'de Türkiye İşçi Partisi (TİP)'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. İlk kez 31 Ağustos 1966'da Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında işçileri destekleyen ve Türk-İş yöneticilerini protesto eden gösteri sırasında gözaltına alındı. 7 Kasım 1966'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. Ardından 19 Ocak 1967'de Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) binasının yedd-i emine verilmesi sırasında çıkan olaylarda yakalandı ve bir gün sonra iki arkadaşıyla çıkarıldığı mahkeme tarafından serbest bırakıldı. 22 Kasım 1967'de öğrenci örgütlerinin düzenlediği Kıbrıs Mitingi sırasında Aşık İhsani ile birlikte ABD bayrağını yaktıkları gerekçesi ile gözaltına alınıp daha sonra serbest bırakılan Deniz Gezmiş, Hukuk Fakültesi'nde birlikte okuduğu arkadaşlarıyla birlikte 30 Ocak 1968'de Devrimci Hukuklular Örgütünü kurdu. 7 Mart 1968'de İÜ Fen Fakültesi konferans salonunda düzenlenen AIESEC genel kurul toplantısında konuşma yapan Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ü protesto ettiği için tutuklandı. 2 Mayıs'a kadar tutuklu kalan Gezmiş, 30 Mayıs'ta 6. Filo'yu protesto ettiği için yargılandı ve beraat etti. Öğrenci eylemleri içinde etkinliği giderek artan Deniz Gezmiş, 12 Haziran 1968'de İstanbul Üniversitesi'nin işgal edilmesinde önderlik etti. İşgal Konseyi adına İÜ Senatosu ile Baltalimanı'nda yapılan görüşmelere katılan öğrenci heyetinin içinde yer aldı; öğrenci haklarının elde edilip işgalin sona erdirilmesinde etkili oldu. İşgalden kısa bir süre sonra İstanbul'a gelen 6. Filo'yu protesto eylemlerinde yer alan Gezmiş, 30 Temmuz'da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül'de serbest bırakıldı.

TİP içinde yoğunlaşarak, ayrılıklara ve tartışmalara yol açan ideolojik sorunlarda Milli Demokratik Devrim (MDD) görüşünü benimseyen Deniz Gezmiş, bu görüşün özellikle devrimci öğrenciler arasında yayılmasında etkili oldu. Ekim 1968'de eylemlerde birlikte olduğu Cihan Alptekin, Mustafa İlker Gürkan, Mustafa Lütfi Kıyıcı, Cevat Ercişli, M. Mehdi Beşpınar, Selahattin Okur, Saim Kurul ve Ömer Erim Süerkan'la birlikte Devrimci Öğrenci Birliği (DÖB)'ni kurdu. 1 Kasım 1968'de TMGT (Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı) , AÜTB, ODTÜÖB ve DÖB'ün başlattığı Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü'nü düzenledi.

Ardından 28 Kasım 1968'de ABD büyükelçisi Kommer'in gelişi sırasında Yeşilköy Havaalanı'nda düzenlenen protesto gösterileri nedeniyle tutuklandı ve bir süre sonra serbest bırakıldı.

İstanbul Üniversitesi'nde sağcı güçlerin 16 Mart 1969'da girişmiş olduğu hareketlere öğrenci kitlesiyle birlikte karşı koyan Gezmiş, bu eylemi gerekçe gösterilerek 19 Mart'ta yeniden tutuklanarak 3 Nisan'a kadar hapis yattı. Ardından 31 Mayıs 1969'da İÜ Hukuk Fakültesi öğrencilerinin, reform tasarısının gerçekleşmemesini protesto için giriştikleri işgale önderlik etti. Üniversitenin kapatılıp, polise teslim edilmesi nedeniyle çıkan çatışmalarda yaralandı. Hakkında gıyabi tutuklama kararı olmasına rağmen hastaneden kaçan Gezmiş, Haziran'ın sonunda Filistin'e gitti. Filistin'e gitmeden önce 23 Haziran 1969'da TMGT'nin topladığı 1. Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı'na kendisi gibi haklarında tutuklama kararı olan FKF Genel Başkanı Yusuf Küpeli ile birlikte bir mücadele programı gönderdi. Eylül'e kadar Filistin'de gerilla kamplarında kalan Deniz Gezmiş,1 Eylül 1969'da, 10 Haziran'da "üniversiteyi işgal" ettiği gerekçesiyle Hukuk Fakültesi'nden ihraç edildi. Hakkında tutuklama kararının olduğu bu dönemde gazetecilere gizlendiği yerden demeçler verdi. 23 Eylül 1969'da Hukuk Fakültesi'nde olduğu sırada haber verilen polislerin de fakülteye gelmesi üzerine teslim olan Gezmiş, 25 Kasım'da serbest bırakıldı. Ancak Yıldız Devlet ve Mühendislik Akademisi'nde Battal Mehetoğlu'nun sağcılar tarafından öldürülmesinden sonra okulda yapılan aramada, ele geçirilen dürbünlü bir tüfeğin Gezmiş'e ait olduğu öne sürülerek hakkında yeniden tutuklama kararı alındı. 20 Aralık 1969'da yakalanan Gezmiş, kendisiyle birlikte tutuklanan Cihan Alptekin'le birlikte 18 Eylül 1970'e kadar tutuklu kaldı. Bundan sonra öğrenci eylemlerinden uzaklaşarak, mücadelesini değişik alanlarda sürdürdü. Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan'la birlikte THKO'yu kurdu. 11 Ocak 1971'de THKO adına Ankara İş Bankası Emek Şubesi'nin soygununu gerçekleştirenler arasında yeraldı. 4 Mart 1971'de dört ABD'li erin Balgat'taki Tuslog Tesisleri'nden kaçırılması eyleminde de bulundu. Kaçırılan erler daha sonra serbest bırakıldılar. Deniz Gezmiş darbe dönemlerinin içerisinde bulunan en büyük liderdir.

İstanbul Üniversitesi'nin 12 Haziran 1968'de işgaline önderlik etti. İşgal konseyi adına üniversite senatosu ile Baltalimanı'nda yapılan görüşmelere katılan öğrenci heyetinin içinde yer aldı.
1 Kasım 1968'de TMGT, AÜTB, ODTÜÖB ve DÖB'ün başlattığı Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü'nü düzenledi.
11 Ocak 1971'de THKO adına Ankara İş Bankası Emek Şubesi'ndeki silahlı soygunu gerçekleştirenler arasında yeraldı.
4 Mart 1971'de Ankara'daki Balgat Amerikan Üssü'nden dört ABD'li erin kaçırılması eyleminde bulundu. Bu eylemden sonra, Sivas'ın Gemerek ilçesi girişinde yakalandı.12 mart darbesinin ilk günlerinde Yusuf Aslan ile birlikte Sivas'a gitmekte iken motosikletleri bozuldu. Bir ihbar sonucu polislerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada Aslan ile birbirlerini kaybettiler. Aslan o esnada, Gezmiş ise 16 Mart 1971 salı günü Sivas'ın Gemerek ilçesinde teslim oldu ve Kayseri'ye getirildi. Buradan Ankara'ya zamanın İçişleri Bakanı Haldun Menteşoğlu'nun makamına götürüldü.
Mahkemesi 16 Temmuz 1971 günü Altındağ Veteriner Okulu binası'nda Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında Baki Tuğ savcılığında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 no'lu Mahkemesi'nde başladı ve 9 Ekim 1971 günü bitti. Deniz ve arkadaşları 16 Temmuz 1971'de başlayan THKO-1 Davası'nda TCK'nin 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971'de idam cezasına çarptırıldı.

İdam cezaları o zamanlar senato tarafından onaylanmak zorundaydı. İsmet İnönü "siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır" diyerek Bülent Ecevit ile birlikte red oyu kullanır. AP genel başkanı Süleyman Demirel ise infazdan yana oy kullanır. Olaydan 15 yıl sonra, Süleyman Demirel bir gazeteciye verdiği demeçte idamlar için:soğuk savaşın talihsiz olaylarından biri yorumu yapar. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ise idamları onaylayarak özür dilemeyi reddeder.^[1]

İdam edilmeden önce Alman Der Spiegel dergisinde çıkan son yazısında "Yaşasın Marksizm-Leninizmin yüce ideolojisi! Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği! Kahrolsun Emperyalizm!" dediği belirtildi.^[2]

Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde, gece 1:00-3:00 arası, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi. İdama giderken imam istemedikleri bilinmektedir, fakat definlerinde bir imam bulunmuştur.Mezari, Ada:L/17 Parsel:21 Ankara/Karşiyaka Mezarliğinda bulunmaktadir.^[3]

PRAG

PRAG ÇEK CUMHURİYETİNİN BAŞKENTİ VE EN BÜYÜK KENTİDİR.UNESCO NUN TARİH MİRASI LİSTESİNDE YER ALIR.ÇEK CUMHURİYETİ VE SLOVAKYA BİRLEŞİKKEN DE BAŞKENTDİ.1.2 MİLYON NÜFUSU VARDIR.ORTA BOHEMYA DA VİTAVA NEHRİNİN ÜZERİNDE BULUNUR.İŞ DÜNYASININ İSTATİSTİKLERİNE GÖRE 300.000 KİŞİ DAHA YAŞAMAKTADIR.PRAG GENİŞ BİR KİTLE TARAFINDAN DÜNYANIN EN GÜZEL ŞEHİRLERİNDEN BİRİ DİR.PRAG ' ALTIN ŞEHİR', 'DOKSANLARIN SOL BANKASI', 'MASAL ŞEHRİ','ŞEHİRLERİN ANASI' VE 'AVRUPA NIN KALBİ' GİBİ İSİMLERDE ANILIR.PRAG'IN BİR ÖZELLİĞİDE 2. DÜNYA SAVAŞINDA PEK ZARAR GÖRMEMİŞ OLMASIDIR.BU SAYEDE BİR ÇOK TARİHİ EV VE MEKANI BARINDIRIR.BU YERLER ARASINDA ST. VİTUS KATEDRALİ DE YER ALIR.TURİZM ALANINDA SON ZAMANLARDA ÇOK RAĞBET GÖRMEKTEDİR.

THOMAS ALVA EDİSON

THOMAS ALVA EDİSON 11 ŞUBAT 1847 DE AMERİKADA DOĞDU.20.YÜZYIL YAŞAMINI İCATLARIYLA BÜYÜK BİR ŞEKİLDE ETKİLEYEN AMERİKALI MUCİT VE İŞ ADAMIDIR.BAZI İCATLARI TAMAMEN ORJİNAL OLMAKLA BİRLİKTE,ESKİ İCATLARIN GELİŞTİRİLMESİ VEYA YÖNETİMİ ALTINDA ÇALIŞAN YÜZLERCE ÇALIŞANA AİTTİR.YİNE DE EDİSON ELİNDE BULUNDURDUĞU KENDİ ADINI TAŞIYAN AMERİKAN PATENTİYLE TARİHTEKİ EN ÖNEMLİ VE EN VERİMLİ MUCİTLERDEN BİRİ OLARAK NİTELENDDİRİLİR.PATENTLERİNİN ÇOĞU AMERİKA'NIN HARİCİNDE ALMANYA FRANSA VE İNGİLTERE ONAYLARINA SAHİPTİR.THOMAS EDİSON OHİO EYALETİNDE MİLAN KASABASINDA DOĞMUŞTUR.TARİHTE AMPULÜ BULDU DİYE GEÇER AMA ASLINDA AMPULÜ KUNDUSREM BULMUŞTUR.AMAEDİSONDA GERÇEKTEN ÇOK BÜYÜK KEŞİFLERDE BULUNMUŞ BİR BİLİM İNSANIDIR.

HIRVATİSTAN

ULUSAL MARŞ:LİJEPA NASA DOMOVİNO
BAŞKENT:ZAGREP
RESMİ DİLİ:HIRVATÇA
YÖNETİM ŞEKLİ:CUMHURİYET
DEVLET BAŞKANI:STJEPAN MESİC
BAŞBAKAN:IVO SANADER
BAĞIMSIZLIK:
MEDİAVAL DÜKLÜĞÜ:4 MART 852
BAĞIMSIZLIK:21 MAYIS 879
HIRVATİSTAN KRALLIĞI:925
YÜZÖLÇÜMÜ:56,542 KM2
SULAR:0,227%
NÜFUS:4,551,000
GSMH:(SATIN ALMA GÜCÜ KAPASİTESİ)
TOPLAM:69,834 MİLYON
KİŞİ BAŞINA:15,550$
GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ:0,846-YÜKSEK
PARA BİRİMİ:KUNA(KN)
SAAT DİLİMİ:CET(UTC+1) YAZ:CEST(UTC+2)
İNTERNET ALAN ADI:.HR

TELEFON KODU:+385

NİKOLA TESLA

NİKOLA TESLA 10 TEMMUZ 1856 SMİLİJANA HIRVATİSTAN'DA DOĞDU.TARİHE İLK ASENKRON MOTORUNU BULMUŞ OLARAK GEÇTİ.SIRP ASILLI FİZİKÇİ,MUCİT,MAKİNE MÜHENDİSİ,ELEKTRİK MÜHENDİSİ.19. VE 20. YÜZYILIN İLGİNÇ BULUŞÇULARINDANDIR.BABASI PAPAZDI.HİÇBİR ZAMAN OKUYUP YAZMAMASINA RAĞMEN,ANNESİ HALK ARASINDA PRATİK EV ALETLERİ MUCİDİ OLARAK BİLİNİRDİ.ONA GÖRE TESLA YARATICI DAHİ OLMAYA ADAYDI.PAPAZ OLMASI İÇİN BABASININ ZORLAMASINA KARŞI ÇIKARAK,GENÇ TESLA, MÜHENDİSLİK MESLEĞİNDE ISRAR ETTİ.ANNESİ DE ONU DESTEKLEDİ, FİZİK VE MATEMATİKDEKİ BİLGİSİNİ ARTTIRIRKEN GRAZ'DAKİ POLİTEKNİK OKULUNA GİRDİ VE PRAG ÜNİVERSİTESİNDE EGİTİMİNE DEVAM ETTİ.YABANCI TEKNİK ESERLERİ OKUYABİLMEK İÇİN,ORADA,YABANCI DİL KURSUNA DEVAM ETTİ.ANADİLİ OLAN SIRPÇA VE AİLE ARASINDA BİLİNEN ALMANCAYA EK OLARAK İNGİLİZCE,FRANSIZCA VE İTALYANCAYI DA ÖĞRENDİ.PRAG DAKİ TAHSİLİNİ 1880 DE TAMAMLADIKTAN SONRA BUDAPEŞTEDE LİSANS ÜSTÜ YAPARKEN,PROFESÖRÜYLE ALTERNATİF AKIMIN ÖZELLİKLERİNİ TARTIŞDI.SONRA BİR PARİS TELEFON ŞİRKETİNDE ÇALIŞMAYA BAŞLADI.BURADA DOĞRU AKIM MOTORLARI VE DİNAMOLAR GENİŞ VE ÖNEMLİ TECRÜBELER EDİNDİ.ORADAYKEN ÇALIŞTIĞI DÖNER MAKİNELERİ KORUMAK İÇİN REGÜLE EDİCİ KONTROL CİHAZLARI İCAT ETTİ.(NİKOLA TESLA ÇOK BÜYÜK BİR BİLİM ADAMI OLDUĞUNDAN İLK OLARAK ONA YER VERDİM.)

vikipedi

10 Ağustos 2008 Pazar

ÖĞRENMEK İSTEDİĞİNİZ HER ŞEY BU SİTEDE

BHUTAN KRALLIĞI BAYRAĞI

BHUTAN KARALLIĞI

LAOS DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ BAYRAĞI

LAOS DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ

NEW YORK

NİKOLA TESLA

BUDAPEŞTE

TESLA(MANYETİK AKIM YOĞUNLUĞU BİRİMİ)

Blog Arşivi

Hakkımda

2. DÜNYA SAVAŞI

ZEKA

HİNDİSTAN CUMHURİYETİ BAYRAĞI

HİNDİSTAN CUMHURİYETİ

MYAMMAR(BURMA) BİRLİĞİ BAYRAĞI

MYAMMAR(BURMA) BİRLİĞİ

MOĞOLİSTAN'IN BAŞKENTİ NEDİR?(SİTEMİZDEN BULABİLİRSİNİZ

MOĞOLİSTAN PARLEMENTER DEMOKRASİSİ BAYRAĞI

MOĞOLİSTAN

VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ BAYRAĞI

VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ

ALBERT EİNSTEİN

ALBERT EİNSTEİN

DEVRİMCİ-YOL AMBLEMİ

DEVRİMCİ-YOL(DEV-YOL)

KORE DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ(KUZEY KORE) BAYRAĞI

KORE DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ(KUZEY KORE)

ÇİN HALK CUMHURİYETİ BAYRAĞI

ÇİN HALK CUMHURİYETİ

ERNESTO CHE GUEVARA

ERNESTO CHE GUEVARA

Yakalanışı ve öldürülmesi [değiştir]

MAHİR ÇAYAN

MAHİR ÇAYAN

SSCB BAYRAĞI

SSCB

RUSYA FEDERASYONU BAYRAĞI

RUSYA FEDERASYONU

GÜRCİSTAN BAYRAĞI

GÜRCİSTAN

GÜNEY OSETYA BAYRAĞI

GÜNEY OSETYA DEMOKRATİK SOVYET CUMHURİYETİ

2008 GÜNEY OSETYA SAVAŞI

deniz gezmiş

DENİZ GEZMİŞ

PRAG

THOMAS ALVA EDİSON

THOMAS ALVA EDİSON

HIRVATİSTAN

NİKOLA TESLA